تأثير دماي انبار برگسترش قارچ‌هاي بذرزاد و بنيه بذرجو (Hordeum vulgare L.) بعد از سه ماه انبارداري

Effect of storage temperature on seed-borne fungi infestation and seeds vigor on barley (Hordeum vulgare L.) cultivars

يكي از عوامل عمده توليد پايين بذر، جوانه­ زني ضعيف و از بين رفتن زود هنگام گياهچه­ ها براثرآلودگي به قارچ‌هاي بذرزاد مي­باشد، چندين قارچ بذرزاد شامل گونه‌هايAlternaria ، Aspergillus،Penicillium و Fusarium به­ عنوان پاتوژن گياهچه غلات گزارش شده­اند. در همين راستا تحقيقي در مؤسسه تحقيقات ثبت وگواهي بذر و نهال، بصورت فاكتوريل دو عاملي ( رقم و دماي نگهداري بذر) با طرح پايه كاملاً تصادفي اجرا گرديد. باتوجه به نتايج به دست آمده، اثرات متقابل دماي نگهداري بذرها در انبار x رقم، بعد از سه ماه انبارداري بر وضعيت گسترش قارچ‌هاي بذرزاد درشرايط انبار معني‌دار بود، بطوريكه روند تغييرات گسترش قارچ‌ها متفاوت بود. بذرهايي كه دردماي متناوب30-20 درجه سانتي‌گراد (16 ساعت20 درجه سانتي‌گراد و 8 ساعت30 درجه سانتي‌گراد) نگه داري شده بودند، درصدآلودگي به قارچ‌هاي انباريPenicillium spp. و Aspergilau flavusدرآنها كاهش يافت. به علاوه نگهداري بذرها دردماي متناوب 30-20 درجه سانتي‌گراد موجب كاهش درصد آلودگي به قارچ Fusarium spp. درارقام يوسف، نصرت و پروداكتيو گرديد، در حالي­ كه درصد آلودگي به قارچ Alternaria alternata دربذرهاي انبارشده دردماي متناوب 30-20 در مقايسه با دماي نگهداري20 درجه سانتي‌گراد، افزايش يافت كه اين افزايش بيشتر در دو رقم صحرا و پروداكتيو قابل توجه بود. بذرهاي نگهداري شده در دماي متناوب 30-20 درجه سانتي‌گراد ازشاخص بنيه بيشتري برخوردار بودند، درصد توليد گياهچه‌هاي عادي درآنها افزايش يافت، كه اين روند تغييرات نيز بين ارقام موردآزمايش متفاوت بود، بطوريكه ارقام صحرا، پروداكتيو در مقايسه با ساير ارقام از نظر توليد درصد گياهچه عادي برتري نشان دادند. با كاهش درصد آلودگي بذرها به قارچ‌هاي بذرزاد بويژه Aspergilau flavus، Penicillium spp. و Fusarium spp. درصد جوانه‌زني نهايي، توليد گياهچه‌هاي عادي و بنيه بذرافزايش يافت. بطوركلي نگهداري بذرها دردماي متناوب30-20 درجه سانتي‌گراد جهت جلوگيري ازگسترش قارچ‌هاي بذرزاد انباري Aspergilau flavus و Penicillium spp. و قارچ بذرزاد مزرعه­ اي بويژه Fusarium spp. و كاهش بنيه بذر، براي ارقام مورد مطالعه قابل توصيه است.

One of the major factors for the low productivity of seeds is poor seed germination and early seedling mortality due to seed-borne fungi. Several grain-borne fungi, including species of Alternaria, Aspergillus, Fusarium and Penicillium, have been implicated as seedling pathogens of cereals. Experiments were conducted at the seed and Plant certification and Registration Research Institute. Experimental units were arranged factorial in a completely randomized design with two factors (cultivar and storage temperature). The result indicated that interaction between storage temperature × cultivar had significantly affected on seed-borne fungi after three months storage. The seed-borne fungi infestation sach as Asporgilau flavus and Penicillium decreased in all seeds that stored at 20-30C° (alternative temperature), also the Fusarium species infestation was reduced in Usef, Nosrat, and Productive Cultivars seed under storage at 20-30C°, whereas Alternaria alternate infestation was increased in all seeds that stored at 20-30 C° . Meanwhile, normal seedling percentage and seedling vigor were significantly improved by storage seeds at 20-30 C° that it was more pronounced in Sahra and Productive cultivars. Final germination percentage and normal seedling percentage increased, when seed-borne fungi infestation such as Aspergillus flavus,Penicillium sppand Fusarium spp decreased in seed samples. Generally, according to cultivars that examined in this experiment, seed stored at 20-30 C°(alternative temperature) could have maintained their vigour high, it is new founding that could help to control seed-borne fungi (Asporgilau flavus, Penicilliumsppand Fusarium spp) in storage condition also prevent of seed deterioration.