ارزيابي مقاومت به جوانه‌زني قبل از برداشت و مطالعه صفات فنولوژيكي و مدل سازي استقرار گياهچه سه رقم كينوا (Chenopodium quinoa)

Evaluation of pre-harvest sprouting resistance and study of seedling establishment modeling and phonological characteristics in three cultivars of quinoa (Chenopodium quinoa Willd)

كينوا (Chenepodium quinoa) يك محصول شبه غلهاي با پتانسيل كشت بالا در ايران است. كينوا گياهي است كه به دليل ارزش غذايي بسيار بالاي دانه، توسط سازمان خوار و بار جهاني با شير خشك مقايسه شده است. اين تحقيق به منظور ارزيابي خواب بذر و مقاومت به جوانه‌زني قبل از برداشت سه رقم كينوا انجام گرفت. سه رقم كينوا در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه تهران كشت گرديد و صفات فنولوژيكي ثبت شد. دو آزمون خواب بذر و جوانه‌زني روي خوشه به روش كلارك در شرايط حرارتي 15 و 25 درجه سانتي‌گراد در آزمايشگاه بذر دانشگاه تهران انجام شدند. نتايج اين آزمايش تنوع معني‌داري را بين رقم‌ها در ارتباط با صفات زمان رسيدگي كامل، خواب بذر و ميران جوانه‌زني روي خوشه نشان داد. نتايج نشان داد كه دو رقم Titicaca و Santamaria به ترتيب كمترين و بيشترين نمره جوانه‌زني روي خوشه داشتند. نتنايج نشان داد كه گياه كينوا در مناطقي كه ريسك جوانه‌زني قبل از برداشت زياد است، قابليت كشت بالايي دارد.

Quinoa (Chenepodium quinoa Willd.) is a grain-like crop which has a high grown potential in Iran. Due to it's seed have high nutritional value, therefore, compared to milk nutrition by the FAO. This study aims to determine the seed dormancy and pre-harvest sprouting three cultivars of quinoa. This plant was planted in a randomized complete block design at the research farm of university of Tehran and, phonological traits were recorded. Then the related studies such as seed dormancy and pre-harvest evaluation resistance were conducted in two 15 and 25°C constant temperatures in seed laboratory. The results shown that there is significant genetic variation for pre-harvest sprouting and other traits. The results demonstrate that Titicaca and Santamaria have lowest and highest germination in cluster, respectively. Also, Titicaca cultivar related to the other cultivars have had high percentage of seed dormancy. The results shown that it is possible to handle the quinoa crop in such areas which have frequent risk of PHS.