مدل‌سازي زمان رطوبتي و تعيين آستانه تحمل به شوري و خشكي جوانه‌زني گونه‌هاي مختلف ريحان (Ocimum basilicum)

Modeling hydrotime and threshold tolerance to salinity on germination different species Basil (Ocimum basilicum)

به منظور مطالعه تأثير تنش شوري و خشكي بر جوانه‌زني و رشد گياهچه و برازش مدل هيدروتايم و آستانه تحمل به شوري دو گونه مختلف ريحان، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملأ تصادفي در دانشگاه محقق اردبيلي در سال 1394 اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل دو گونه ريحان ، نمك‌هاي مختلف و پتانسيل‌هاي مختلف (0، 3-، 6- و 9-) بود. نتايج خروجي مدل نشان داد كه سرعت جوانه‌زني در شرايط تنش خشكي در گياه ريحان قرمز (32/37 = θH) نسبت به ريحان بنفش (20/106 = θHبيشتر و يكنواختي جوانه‌زني براي ريحان بنفش ( نسبت به ريحان قرمز (44/1 =σψb) كمتر بود. از نظر مقاومت به خشكي ( ريحان قرمز نسبت به ريحان بنفش بيشتر بود. آستانه تحمل به شوري در مرحله جوانه‌زني نشان داد، در ريحان بنفش در تيمارهاي NaCl، K2SO4 و NaCl+K2SO4 به ترتيب داراي استانه تحمل 59/0-، 13/0- و 87/0- بار و در ريحان قرمز در تيمارهاي فوق به ترتيب برابر با 31/0-، 25/0 - و 88/2 - بار بود. تنش شوري و خشكي موجب كاهش در رشد گياهچه و شاخص قدرت بذر شد. بيشترين و كمترين ميزان استفاده از ذخاير در مورد ريحان بنفش به ترتيب از نمك NaCl و استفاده همزمان از NaCl+K2SO4 مشاهده شد. اين در حالي است كه بيشترين ميزان استفاده از ذخاير در مورد ريحان قرمز از نمك K2SO4 و كمترين مقدار از كاربرد NaC1 به‌دست آمد. بالاترين شاخص وزني قدرت ريحان بنفش از پتانسيل اسمزي صفر مشاهده شد. كمترين شاخص وزني ريحان بنفش نيز از پتانسيل 9- مانيتول حادت شد.

In order to study effect of salinity and drought stress on germination and Seedling growth and fitness model hydrotime and threshold tolerance to salinity in two different species Basil, a factorial experiment in a randomized completely design was conducted at University of Mohaghegh Ardebili in 2015. Experimental treatments included was two species of basil (Purple basil and Red basil), different salts (Manitol, NaCl+K2SO4, K2SO4 and NaCl) and different potentials (0, -3, -6 and -9). Model output result showed, germination rate in drought stress coundition on Red basil (θH= 37.32) highest than Purple Basil (θH= 37.32) and uniformity of germination in purple basil (σψb=3.37) less than Red basil (σψb=1.44). Also Red basil higher tolerance drought compared with Purple basil. Threshold tolerance to salinity in germination stage showed, in Purple Basil at NaCl, K2SO4 and NaCl+K2SO4 had threshold tolerance -0.59, -0.13 and -0.87 bar and in Red Basil equle -0.31, -0.25 and -2.88 . Salinity and drought stress were causing reduced in the seedling growth and seed vigor index. The most (0.92) and least (0.78) on the use of the reserves in the case of purple basil of NaCl and NaCl + K2SO4, respectively, was observed at the same time. This is while that, the highest use of the reserves on the red basil K2SO4 salt and least amount was obtained application of NaCl. The highest vigor weight index of purple basil was observed of zero osmotic potential. The least weight index purple basil was obtained of the potential -9 bar Mannitol.