سياست خارجي چين در هزاره سوم : الزامات اقتصادي و سياست خارجي مسالمت‌ جويانه در روابط بين الملل

China Foreign Policy in the Third Millennium: Economic Implementations and Peaceful Foreign Policy in International Relations

سياست خارجي چين از سال 1949م تاكنون تغيير‌ و تحول زيادي داشته است. وجود گرايش­هاي ايدئولوژيك در سياست خارجي اين كشور در آغاز انقلاب، اتخاذ سياست ‌انزواگرايي در دهه‌‌هاي1950 و 1960م، تحول در سياست خارجي از انفعالي در اواخر دهۀ1960م به فعال در دهۀ1970م، در پيش‌گيري سياست خارجي تعاملي و كمرنگ شدن نمادهاي ايدئولوژيك در آن در اواخر دهۀ 1980م و اتخاذ و استمرار سياست خارجي بدون تنش و مسالمت‌آميز از آغاز قرن بيست‌ و‌ يكم، ادعاي مذكور را تأييد مي‌كند. با آگاهي از اينكه در فرايند تدوين و اتخاذ سياست‌ خارجي در هر كشوري عوامل متعدد داخلي نظير عوامل فيزيكي، ساختاري، فرهنگي و انساني، همچنين عوامل مختلف خارجي مانند عوامل منطقه‌اي، فرامنطقه‌اي و نيز ساختار نظام ‌بين‌الملل تأثيرگذار است؛ اما در برهه‌هاي زماني متفاوت برخي از عوامل تأثيرگذارترند و نقش مؤثرتري در تدوين سياست خارجي ايفا مي‌كنند؛ از اين‌رو در اين پژوهش درصدديم به اين سؤال‌ها پاسخ دهيم كه در استمرار سياست خارجي مسالمت‌آميز چين به ويژه از اوايل قرن بيست ‌و يكم تاكنون، چه عواملي از تأثيرگذاري بيشتري برخوردار بوده‌اند؟ و سياست خارجي اين كشور در آينده چگونه خواهد بود؟ فرضيۀ اين مقاله بر اين ‌است كه در استمرار سياست خارجي مسالمت‌آميز چين از اوايل قرن بيست ‌و يكم، دستيابي به توسعۀ اقتصادي، عامل اصلي شكل‌دهندۀ سياست خارجي چين بوده است و در اين راستا مؤلفه‌هايي نظير در اولويت قرار‌گرفتن توسعۀ اقتصادي و گذار از اقتصاد متمركز به اقتصاد آزاد، لزوم گسترش روابط اقتصادي و تجاري با كشورها، ضرورت جذب سرمايه خارجي، افزايش سرمايه‌گذاري خارجي و تضمين عرضۀ انرژي و تأمين امنيت آن، كه در مجموع وابستگي چين به اقتصاد جهاني را موجب شده است، از تأثيرگذاري بيشتري برخوردار بوده ‌است. همچنين به موجب افزايش وابستگي اين كشور به اقتصاد بين‌الملل به‌ واسطۀ عوامل مذكور و نياز شديد آن به بازارهاي مصرف جديد در آينده و به دليل تأكيد اين كشور بر توسعۀ اقتصادي هر چه بيشتر و تأمين ضروريات اقتصادي براي توسعه، سياست خارجي مسالمت‌آميز و صلح‌جو در اين كشور در دستور‌كار قرارگرفته است و در آينده نيز تداوم خواهد يافت.

A country’s foreign policy is greatly influenced by various internal, regional, trans-regional, and international factors. In recent years China has adopted a peaceful foreign policy. This paper aims to analyze the continuity of China’s peaceful foreign policy in the 21st century, and identify the most influential factors of the policy. This paper will argue that China’s peaceful foreign policy stems from the need to increase the county’s ties to the international economy and new consumer markets so to enhance its economic development and sustain its economic necessities for further developments now and in the future.