تحليل گفتمان انتقادي بحران يمن در مطبوعات ايران و پاكستان بر مبناي انگاره كنشگران اجتماعي: روزنامة همشهري و جنگ

Critical Discourse Analysis of Yemeni Crisis in the Iranian and Pakistani Press on the Basis of a Model of Social Actors: Hamshahri and Jhang Newspapers in Focus

جستار حاضر با هدف بررسي انتقادي دو روزنامه از ايران و پاكستان (روزنامة فارسي زبان همشهري و اردوزبان جنگ) و آشكارساختن مواضع هيأت تحريريه و ناشران اين دو روزنامه به عنوان نمايندگان دو ديدگاه سياسي متضاد نسبت به بحران يمن، نگاشته شده است. بدين منظور،88 خبر از روزنامۀ ايراني همشهري و 88 خبر از روزنامة پاكستاني جنگ بصورت تصادقي انتخاب و با استفاده از مدل كنشگران اجتماعي ونليوون (2008) بررسي شده است. نتايج نشان مي دهد كه همشهري، عربستان را بيشتر با مؤلفه هاي فعالسازي، ارزش دهي منفي و مكان مداري بازنمايي مي كند تا با متجاوز و جنايتكار قلمدادكردنِ عربستان، آن را كنشگر فعالي كه عامل جنگ و خونريزي است، نشان دهد. از سوي ديگر، يمن را بيشتر با مؤلفه هاي منفعل سازي، مجموعه ارجاعي و پيوند زدن بازنمايي ميكند تا اتحاد و پيوند بين دولت و مردم يمن را نشان دهد؛ همچنين، اتحاد بين حكومت شيعي و مردم يمن را به صورت كنشگران منفعلي كه مظلوم و موردِ حمله هستند و كشته ها و زخمي هاي زيادي داده اند بازنمايي مي كند. روزنامة جنگ هر دو كنش گر عربستان و يمن (دولت مورد حمايت عربستان) را بيشتر با مؤلفه هاي فعالسازي، مكان مداري و مجموعه ارجاعي و حوثيها (شيعيان) را بيشتر با مؤلفة ارزش دهي منفي تحت عنوان شورشي و پيكارجو بازنمايي مي كند. همچنين، به منظور پنهان سازي جانبداري آشكار از اقدامات عربستان، آن را مكرراً با مؤلفة ابزار مداري و مكان مداري بازنمايي مي كند تا بدينوسيله از آن سلب مسئوليت شود.

The present study aimed at critically analyzing two newspapers published in Iran and Pakistan and unraveling the views of the editorial boards of a Persian language newspaper and an Urdu language newspaper as a representative of two opposing political views in Saudi Arabia's stance toward Yemen. For this purpose, 88 news articles in each corpus reporting the Yemeni crisis were randomly selected and analyzed based on Van Leeuwen’s (2008) model of social actors. The results showed that Hamshahri represents Saudi Arabia more with activation, negative appraisement and spatialization features to represent Saudia Arabi as an aggressive and criminal who plays an active role in making war and murder. On the other hand, Yemen is more represented with subjection, aggregation and association features to emphasize its unity and alliance between Yemen government and the Yemeni people. Also, it represents a unity between Shiite government and Yemen people as passive actors who are oppressed and attacked with many deaths and injuries. Jhang represents both Saudi Arabia and Yemen more with activation, spatialization and aggregation features, and the Houthis with the negative appraisement as rebels and warmongers. Also, Jhang represents Saudi Arabia repeatedly with instrumentalization and spatialization features in order to support Saudi Arabia by reducing its role and its responsibilities in the crisis.