كليدواژه :
آب رز , آزار , دبيدار , راه آسان , رستم و اسفنديار , شاهنامه , شتر راهنما
چكيده فارسي :
از مجموع چهار واحد شاهنامه در دانشكدههاي ادبيات، دو واحد به داستان رستم و اسفنديار اختصاص دارد. براي اين درس، كتابهاي متعدد منتشر شده است. غير از كتابهايي كه به منظور تدريس براي دانشجويان تأليف شده، در آثار پژوهشي ديگر نظير تصحيح و توضيح متن داستان و مقالات علمي نيز به شرح و توضيح واژگان، تعابير و معناي ابيات دشوار و بحثانگيز متن پرداختهاند. مجموع اين آثار به اعتلاي آموزش و تحقيق در اين داستان كمك كرده است اما در برخي موارد، در شرح و توضيحاتي كه ضرورتاً ميبايست دقت بيشتري ميشد و با نگاهي انتقادي به سخنان محققان پيشين توجه ميكردند، چنين ضرورتي را احساس نكردهاند. در اين مقاله، به نقد و تحليل واژگان و تعابيري نظير پهلوي، راه آسان، پافشاري رستم بر سمت راست نشستن، خاك بر لب زدن يا خاكخوردن، توجه به ارتباط ميان عناصر داستان نظير سربريدن شتري كه بر سر دوراهي زابل و گنبداندژ خوابيده بود با تير گزي كه در آب رز (شراب) پرورده شده و زخمپذيري چشم اسفنديار پرداختهايم. در يك مورد «بر آزار» را به «دبيدار» تصحيح قياسي كردهايم. با ذكر نمونههايي از عدم دقّت قرائتها و تفسيرها و عدم توجّه به معناي ثانوي جملات در درسنامهها به ضرورت اصلاح كتابها اشاره كردهايم.