اثربخشي آموزش همتا بر سبك زندگي ارتقاء دهنده سلامت در رابطين بهداشت

Effect of Peer Education on Health Promoting Lifestyle among Volunteer Health Care communicators

مقدمه: سبك­ زندگي ناسالم و مشكلات ناشي از آن، توجه بيشتر به برنامه­هاي آموزش و ارتقاء سلامت را در ميان گروه­هاي مختلف جامعه ايجاب مي نمايد. بنابراين، اين مطالعه با هدف اثربخشي آموزش همتا بر سبك­زندگي ارتقاء دهنده سلامت در رابطين بهداشت انجام شد. روش كار: در اين مطالعه نيمه تجربي، ابتدا با نمونه گيري در دسترس، 59 واحد پژوهش از 4مركز تحت پوشش مركز بهداشت شماره 3 مشهد براساس نتايج مطالعه مقدماتي انتخاب شدند. سپس به طور تصادفي، 2مركز به گروه آزمون (29 نفر) و 2مركز ديگر به گروه شاهد (30نفر) اختصاص داده شد. در گروه آزمون بعد از انتخاب آموزش دهندگان همتا، مداخله آموزشي طي 6جلسه 60-45دقيقه اي در قالب گروه­هاي كوچك و آموزش مشاركتي اجرا شد. در گروه شاهد برنامه متداول مراكز انجام شد. در هر دو گروه، پرسشنامه استاندارد سبك زندگي قبل و 4هفته بعد از مداخله تكميل شد. تجزيه و تحليل داده ها با نرم افزار 16-SPSS و آزمونهاي تي، من ويتني، ويلكاكسون و مجذور كاي انجام شد. يافته ها: بعد از مداخله، ميانگين نمرات سبك زندگي در گروه آزمون در مقايسه با قبل از مداخله در تمامي ابعاد افزايش معني داري داشت (P<0.001). در­حالي­كه در گروه شاهد در تمامي ابعاد به جز مسئوليت­پذيري سلامتي افزايش معني­داري مشاهد نشد (P>0.05). نتيجه گيري: آموزش همتا در ارتقاء سبك زندگي رابطين بهداشت موثر است، بنابراين بكارگيري آموزش همتا در برنامه آموزشي رابطين بهداشت توصيه مي­گردد.

Introduction: Unhealthy lifestyle causes complications and requires more attention to education and health promotion programs among various social groups. Therefore, this study was conducted to determine the effectiveness of peer education on health- promoting lifestyle in health volunteers. Methods: In this quasi-experimental study, firstly through convenience sampling method,59 cases from four centers subset health center of Mashhad were selected based on the results of the pilot study. Then through random assignment, two centers were devoted to experimental group (29 person) and two other centers to control group (30 person). In the experimental group, after selection peer educators, educational intervention was performed in 6 sessions. 45-60 minutes in the form of small groups and cooperative learning. Common application of centers was performed in the control group. In both groups, lifestyle norm questionnaire was filled out before and four weeks after the intervention. Data Analysis was done using SPSS V.16 as well as t-test, Mann-Whitney U, Wilcoxon, and Chi-Square Test. Results: After intervention, mean scores of health promoting lifestyle showed a significant increase in the experimental group in all aspects compared with before intervention (P<0.001). While the control group observed no significant increase in all aspects except health responsibility (P>0.05). Difference of mean Scores in all aspects of lifestyle in the experimental group were statistically significant compared with the control group (P<0.001). Conclusion: Peer education is effective in improving the lifestyle of health volunteers. Therefore, the use of peer education is recommended in health volunteers training.