بررسي تحولات فرهنگ عمومي در ايران براساس تحليل نام‌ گذاري

public culture, naming, Islamic-National trend, Traditional-Islamic trend, Modern-Iranian trend, Modern-Islamic trend, Ideological-Islamic trend, Ancient-Iranian trend.

يكي از ابزارهاي كارا براي شناسايي تحولات و تغييرات فرهنگي در دوره هاي تاريخي مختلف استفاده از «نام» و تحولات آن است. بدين لحاظ، شناخت تحولات نام گذاري كودكان يكي از منابع مفيد و قابل اطمينان براي شناخت تحولات فرهنگي در جامعه ايران است. در اين مقاله در نظر است با رويكرد نظري دولت محور و با استفاده از تحليل فرايند نام گذاري در ايران از سال 1340 تاكنون، فرايند تحولات فرهنگ عمومي را در طي اين دوران تا حدودي مشخص نمايد. براي اين مهم 50 اسم پربسامد از سال 1340 تا 1388 را كه تقريبا 60 درصد كل نام گذاري ها در هر سال را شامل مي شدند، مورد تحليل و طبقه بندي بر حسب گرايش هاي فرهنگي نهفته در آن ها قرار گرفت. سپس براي تعيين تاثير رويكرد دولت ها و بستر اجتماعي و سياسي بر گرايش هاي فرهنگي نام گذاري، تاريخ 50 ساله ايران را از سال 1340 تا كنون بر اساس نقش و رويكرد دولت ها به هشت دوره تاريخي تقسيم شده و سپس تحولات نام گذاري را بر حسب اين دوره هاي تاريخي مورد بررسي قرار گرفت. براساس نتايج گرايش ملي اسلامي نام گذاري مسلط ترين گرايش در عرصه فرهنگي كشور طي سا ل هاي اخير بوده است، مهمترين تحول در اين گرايش افزايش معنادار آن در دوره اصلاحات است. همچنين نتايج نشان مي دهد كه روند به كارگيري اسامي اسلامي سنتي، در جامعه ايراني رو به كاهش گذاشته است. گرايش به اسامي اسلامي مدرن در سال 57 و با آغاز انقلاب با يك افزايش چشمگير مواجه است. اما آنچه در باب گرايش نام گذاري اسلامي ايدئولوژيك مشخص است رابطه معنادار آن با انقلاب است. اين گرايش نام گذاري با شروع موج انقلابي در سال 56 متولد مي شود. و در دوره انقلاب به اوج خود مي رسد. اسامي حامل فرهنگ ايراني باستاني در دوره پيش از انقلاب چند سالي افزايش مي يابند اما با شروع انقلاب گرايش به اين نام ها به شدت كاهش مي يابد اما مجددا در دوران سازندگي به طور معناداري افزايش مي يابند. يكي از گرايش هاي نوظهور در حيطه نامگذاري، گرايش ايراني مدرن مي باشد. اين گرايش از دوره جنگ به بعد با سرعت زيادي در فرهنگ عمومي جامعه گسترش يافته است.

One of the efficient tools to identify cultural evolutions and changes in different historical periods is use of name and its evolutions. Recognition of naming evolutions is one of the reliable and useful sources for recognition cultural evolutions in society of Iran. This paper determines process of public cultural evolutions in Iran from 1962 to 2010 with the theoretical approach of central government and naming process analysis. 50 names with high frequency from 1962 to 2010 that almost involve 60 percent of naming in every year analyzed and classified according to cultural trends behind them. Results show Islamic-National naming trend has been the most dominant trend in cultural context in recent years. The most important evolution in this trend is its significant increase in Reform period (1998-2006). Also results show application process of Traditional-Islamic names has declined in society of Iran. Trend to Modern-Islamic names increased in 1979. Trend to Ideological-Islamic names has had significant relation to revolution. This naming trend began in 1978 and increased in revolution period. The names that are related to Ancient-Iranian culture increased before revolution but this trend reduced with beginning of revolution but again increased significantly in construction period (1990-1998). One of the emerging trends in naming context is Modern-Iranian trend. This trend has expanded after war period in public culture.