بازنگري سازند قرمز بالايي به سن ميوسن در منطقه آوج-آبگرم، غرب ايران

Revision of the Miocene Upper Red Formation in the Avaj-Abegarm area, west of Iran

سازند قرمز بالايي به علت گسترش زياد در منطقه آوج و پيچيدگي­هاي چينه ­شناسي و تكتونيكي اين منطقه، مورد بازنگري قرار گرفته است. ويژگي­هاي تكتونيكي و رسوب­شناسي اين سازند مورد بررسي قرار گرفته است. رسوبات سازند قرمز بالايي در منطقه آوج به دو عضو M1 و M2 تقسيم شده است. بر اساس نتايج به دست آمده از مطالعات رسوب­ شناسي (كاني ­شناسي، سنگ­ شناسي و ساختمان­هاي رسوبي) رسوبات دو عضو ياد شده از نظر سنگ ­شناسي (مقادير كوارتز، فلدسپات، خرده ­سنگ­ هاي آتش­فشاني، ميزان گسترش سيمان كربناته و تفاوت در نوع كاني هاي رسي گل­سنگ­ها) با يكديگر متفاوت هستند. جهت جريان ديرينه در عضو پاييني از جنوب شرقي به سمت شمال غربي و در عضو بالايي از شمال-شمال غربي به سمت جنوب-جنوب شرقي تغيير مي­كند. مشاهدات ميداني وجود يك دگرشيبي زاويه ­دار در مرز بين دو عضو را آشكار كرده است. گنبد نمكي شوراب نيز باعث دگرشكلي در رسوبات عضو پاييني شده است در حالي كه اين دگرشكلي بر رسوبات عضو بالايي تأثيري نداشته است. بر اساس شواهد ياد شده، دو عضو M1 (لايه­ هاي قرمز آوج) و M2 (كـنگلومراي بي ­آب) متعلق به يك سازند نبوده و عضو بالايي (كنگلومراي بي­آب) را بايد به عنوان يك واحد سنگ ­چينه ­شناسي مجزا در نظر گرفت. با توجه به شواهد تكتونيكي، حركات پاياني كوهزايي آلپي (كمتر از 20 ميليون سال پيش) منجر به عملكرد معكوس در گسل آوج و در نهايت رسوب­گذاري سازند قرمز بالايي شده است. كوه زايي آتيكان (آغاز كوه زايي حدود 5 ميليون سال پيش) باعث ايجاد دگرشكلي در رسوبات سازند قرمز بالايي و ايجاد دگرشيبي زاويه ­دار در قاعده رسوبات كنگلومراي بي آب شده است. كوه زايي آتيكان هم­چنين منجر به فعاليت مجدد گسل حسن ­آباد و پيدايش گسل ميانبر خررود شده است. بالا آمدن بلوك خررود باعث تأمين رسوبات كنگلومراي بي­ آب شده است. رسوبات كنگلومراي بي ­آب احتمالاً در دوره پليوسن رسوب­ گذاري و طي حركات پاسادانين (بين 2 تا 1/8 ميليون سال پيش) دچار دگرشكلي شده است.

The Upper Red Formation (URF) was chosen to review due to tectonic and stratigraphic complication of the Avaj area and the extent of the URF in this area. The URF was investigated through sedimentological and tectonic aspects. The URF deposits in the Avaj area were divided into two members (M1 and M2). Based on sedimentological investigations (mineralogy, lithology and sedimentary structures), the URF two members are different in lithology (e.g., quartz, feldspars, volcanic rock fragments and carbonate cementation differences in sandstones and clay mineral composition difference in mudrocks). The paleocurrent direction changed from SE to NW in the lower member to NNW to SSE in the upper member. Field observations revealed an unconformity between these two members. The Shurab salt dome deformed the lower member but deformation did not reach the upper member. According to the mentioned evidence, two previously known members of the URF (M1 or the Avaj Red Beds and M2 or the Bi-Ab conglomerate) did not belong to the same formation, and the upper member (Bi-Ab conglomerate) should be considered as a new lithostratigraphic unit. Based on tectonic evidence, the late Alpine movements (<20 Ma.) triggered the inversion of Avaj Fault and deposition of the URF. The Atikan orogeny (5 Ma.) caused the deformation of the URF and the unconformity at the base of the Bi-Ab conglomerate. The Atikan movements also reactivated the Hassan Abad Fault, causing the creation of the Khar Rud shortcut. The uplift of the Khar Rud block provided the Bi-Ab conglomerate sediment supply. The Bi-Ab conglomerate might be deposited during Pliocene and deformed by the Pasadanian movements (2-1.8 Ma.).