ارزيابي اثر حاصلخيز كننده هاي خاك و آبياري تابستانه بر عملكرد گل و بنه زعفران

Evaluation of the effect of soil fertilizers and summer irrigation on corm and flower yield of saffron

به منظور بررسي تأثير كودهاي آلي، شيميايي و بيولوژيكي و آبياري تابستانه بر خصوصيات رشد، بنه، گل و كلاله زعفران، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد طي سه سال زراعي 93-1392، 94-1393 و 95-1394 انجام شد. فاكتور اول شامل كود دامي (a1)، كود شيميايي (NPK) (a2)، تيوباسيلوس (a3)، گوگرد (a4)، a4+a3و شاهد (a5) و فاكتور دوم، آبياري تابستانه در سه سطح شامل عرف منطقه (A: بدون آبياري تابستانه)،A+ يك نوبت آبياري تابستانه (اول مرداد) و A+ دو نوبت آبياري تابستانه (اول تير+اول مرداد) بود.صفات مورد مطالعه شامل تعداد و وزن تر گل، وزن خشك كلاله، وزن خشك برگ،قطر بنه، وزن بنه در چهار گروه وزني (4-2، 8-1/4، 16-1/8و بيش از 1/16 گرم)، وزن خشك بنه‌هاي دختري، درصد بنه‌هاي داراي ريشه انقباضي، تعداد و وزن خشك جوانه‌هاي گل دهنده بود. تجزيه و تحليل نتايج سال سوم نشان داد كهاثر متقابل كود و آبياري تابستانه، بر تمام صفات مورد بررسي به جز وزن خشك كلاله، بنه‌هاي با وزن بيش از 16 گرم و وزن خشك بنه‌هاي دختري معني‌دار بود (P≤0.01)). بيشترين تعداد گل در متر مربع (282/7)، وزن تر گل (g/m103/22) و وزن خشك كلاله (g/m1/73)، وزن خشك برگ (g/m13/33)، وزن خشك جوانه‌ها (g/m4/61)، تعداد جوانه‌هاي گل دهنده در بنه (2/627)، درصد بنه‌هاي داراي ريشه انقباضي (58/41)، قطر بنه ( cm3/61) و گروه‌هاي مختلف وزني بنه در تيمار كود دامي و A+يك نوبت آبياري تابستانه مشاهده شد.به نظر مي رسد آبياري تابستانه سبب تسريع در شروع فرايند آزادسازي عناصر غذايي موجود در كود دامي مي شود و اين عناصر به صورت تدريجي در دوران فعاليت گياه در اختيار آن قرار مي گيرند.

In order to evaluate the effects of soil fertilizers and summer irrigation on corm, flower and stigma yield of saffron, an experiment was conducted as factorial based on a randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research station, Ferdowsi University of Mashhad during three growing seasons of 2013-2016. The first factor included cow manure, chemical fertilizer (N, P and K), Thiobacillus spp., sulfur, Thibacilus + sulfur and control and the second factor was summer irrigation in three levels including without summer irrigation, once summer irrigation (23 July) and twice summer irrigation (22 June+23 July) in the second and the third years. The results in the third experiment (2015-2016) revealed that the interaction effect between soil fertilizers and summer irrigation were significant (P≤0.01) on all studied traits except stigma dry weight, corms with weight more than 16 g and dry weight of daughter corms. The highest flower number (282.7 numbers. M-2), flower fresh weight (103.2 g.m-2), stigma dry weight (1.73 g.m-2), leaf dry weight (13.33 g.m-2), dry weight of buds (4.61 g.m-2), number of flowering buds per corm (2.627), corm percentage with contractile roots (%58.41), corm diameter (3.61 cm) and corms in different weights were obtained in cow manure and once summer irrigation. It seems that summer irrigation has caused promotion of the release of nutrients of cow manure and these nutrients are provided gradually during the growth of plants.