تأثير كود زيستي نيتروكسين، پليمر سوپرجاذب و روش كاشت بر عملكرد گل و بنه زعفران در شرايط ديم خرم آباد

Effects of Nitroxin bio-fertilizer, superabsorbent polymer and planting method on yield of flower and corm of saffron (Crocus sativus L.) in rainfed-farming conditions of Khorramabad, Iran

به منظور بررسي نقش كودهاي زيستي، مواد سوپرجاذب و روش كاشت بر عملكرد گل و بنة زعفران در شرايط ديم، آزمايشي در سال‌هاي زراعي 94-1393 و 95-1394 به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه لرستان به اجرا در آمد. در اين مطالعه‌ عامل‌هاي كود زيستي نيتروكسين (مصرف 5 ليتر در هكتار و عدم مصرف)، پليمر سوپرجاذب استاكوزورب (مصرف 240 كيلوگرم در هكتار و عدم مصرف) و روش كشت (خطي و كپه‌اي) مورد آزمون قرار گرفت. نتايج نشان داد از نظر تعداد بنه در واحد سطح اثرات متقابل سه گانه در سال اول و دوم معني‌دار بود و تيمار تركيبيِ عدم مصرف نيتروكسين در كشت كپه‌اي همراه با مصرف سوپرجاذب درسال اول با 80/67 و در سال دوم با 183/67 بنه در متر مربع تيمار برتر بود. صفات تعداد گل و وزن كلاله تر و خشك در واحد سطح در هر دو سال اختلاف معني‌دار آماري داشتند و در سال اول كشت كپه‌اي و مصرف سوپر جاذب و عدم مصرف نيتروكسين تيمار برتر بود؛ در حاليكه در سال دوم تيمار برتر كشت كپه‌اي با مصرف سوپرجاذب و نيتروكسين بود. از نظر عملكرد كلاله خشك زعفران در سال اول كشت كپه‌اي با مصرف سوپرجاذب و بدون كاربرد نيتروكسين با عملكرد حدود 0/6 كيلوگرم در هكتار و در سال دوم كشت كپه‌اي با مصرف نيتروكسين و سوپرجاذب با عملكرد 0/719 كيلوگرم در هكتار تيمارهاي برتر بودند. بطوركلي نتايج اين تحقيق نشان داد كه در دو سال اجراي آزمايش در شرايط ديم، كشت كپه‌اي با مصرف سوپرجاذب و مصرف نيتروكسين قابل توصيه است. دلايل توصيه و معرفي اين روش كاشت، شرايط خشك و كمبود آب در منطقه و كاهش مصرف كودهاي شيميايي در جهت حركت به سوي كشاورزي پايدار است.

In order to study the effect of bio-fertilizers, planting method and superabsorbent polymer on quantitative yield of saffron under rainfed conditions, a factorial experiment based on randomized complete block design with three replications was conducted at the Agricultural Research Station of Khorramabad, Iran during 2015-2016 growing seasons. In this study, Nitroxin bio-fertilizer (consumption 5 Lit.ha-1 and non-consumption), Stockosorb superabsorbent polymer (consumption 240 kg.ha-1 and non-consumption) and planting method (streaking and cluster) was tested. The results showed that triple interactions was significant for number of corm.m-2 in the first and second year and combined treatment including non-Nitroxin in cluster culture method using superabsorbent with 80.67 corm.m-2 for the first year and with 183.67 corm.m-2 for the second year was the superior treatment. The results showed significant differences for number of produced flowers and for fresh and dry weight of stigma in both years. In the first year, treatment including cluster method cultivation, consumption of superabsorbent and no consumption of Nitroxin was superior; while in the second year, the superior treatment was use of superabsorbent, Nitroxin and cluster method. For stigma dry weight of saffron, triple interactions was significant and in the first year, cluster method and consumption of superabsorbent and no usage of Nitroxin was superior (with 0.6 kg.ha-1), and in the second year, use of Nitroxin and superabsorbent and cluster method was superior (with 0.719 kg.ha-1). In general, the results of the present study in dry-farming conditions over the two years, the cluster cultivation method with usage of superabsorbent and Nitroxin could be recommended. The reasons for this recommendation and introduction of the mentioned methods are the dry climate conditions in the area of study and reduction in consumption of chemical fertilizers for development of sustainable agriculture.