ارزيابي روش‌هاي تخمين ضريب ذخيره آب نمود واحد لحظه‌اي كلارك در شبيه‌سازي آب نمود واحد سيل

Evaluating Methods of Storage Coefficient of Clark's Instantaneous Unit Hydrograph in Simulation of Flood Unit Hydrograph

روش كلارك يكي از روش هاي كاربردي تهيه آب نمود واحد لحظه اي در حوزه هاي آبخيز ميباشد كه كارآيي آن به دقت تخمين پارامتر ضريب ذخيره آن بستگي دارد. از اين رو تحقيق حاضر به منظور تعيين ميزان كارآيي آب نمود به دست آمده بر اساس روش كلارك و مقايسه پارامتر ضريب ذخيره در معادله ماسكينگام از روش هاي ترسيمي، كلارك، لينزلي، ميشل، جانستن- كراس و ايتن در حوزه آبخيز كسيليان در استان مازندران انجام پذيرفت. در اين تحقيق، ابتدا نمودار زمان- مساحت منطقه تهيه و اطلاعات مربوط به ايستگاه هاي هواشناسي سنگده و هيدرومتري وليك بن براي تهيه آب نمود واحد 3 ساعته متوسط حوزه آبخيز استفاده شد. سپس كارآيي آب نمودهاي واحد لحظه اي حاصل از روش كلارك با توجه به ضريب ذخيره معادله ماسكينگام و حاصل از شش روش مذكور، از طريق تبديل آن به آب نمود واحد 3 ساعته و مقايسه آنها با آب نمود واحد 3 ساعته متوسط حوزه آبخيز بر اساس شاخص هاي آماري ارزيابي گرديد. نتايج تحقيق نشان داد كه روش ترسيمي مورد استفاده در تهيه آب نمود واحد لحظه اي كلارك با خطاي تخمين و ضريب كارآيي به ترتيب 33/33 و 83 درصد از دقت مناسب براي شبيه سازي مؤلفه هاي آب نمود سيلاب واحد مشاهده اي حوزه آبخيز مورد مطالعه برخوردار بوده است.

The Clark method is one of the most applicable techniques for development of instantaneous unit hydrograph whose efficacy depends upon the accuracy in estimating storage coefficient. The present study was conducted in Kasilian watershed in Mazandaran Province to determine the efficiency of developed hydrograph using Clark's method and to compare the Muskingum storage coefficients obtained through graphical, Clark, Linsley, Mitchell, Johnstone-Cross and Eaton methods. To this aim, the time-area histogram of the study watershed was initially developed. The 3h-unit hydrograph was then derived using the data collected in Sangedeh climatological and Valikbon hydrometric stations. The efficiency of Clark’s instantaneous unit hydrograph developed based on 6 methods for calculation of Muskingum storage coefficient was ultimately compared with the observed average 3h-unit hydrograph of the study area. The results of the study revealed that the Clark’s instantaneous unit hydrograph obtained from graphical method for estimation of storage coefficient with estimation error of less than 33.33% and efficiency coefficient of 83% could suitably simulate different components of the observed average unit hydrograph for the study watershed.