رابطه بين كربوهيدرات‌هاي محلول و پرولين با تنظيم اسمزي و نقش تنظيم اسمزي در عملكرد گندم تحت شرايط تنش خشكي

Relationship between Osmotic Adjustment with Soluble Carbohydrates and Proline and Role of Osmotic Adjustment in Grain Yield of Wheat Lines under Drought Stress

تنظيم اسمزي به عنوان يك مكانيسم مهم تحمل به تنش خشكي در گياهان عمل مي‌كند. تجمع اسموليت‌ها به حفظ تورژسانس سلولي و فرايندهاي وابسته به آن كمك مي‌كند و رشد، عملكرد و زنده ماني گياهان در خاك‌هاي شور يا خشك را تحت تأثير قرار مي‌دهد. با اين حال اساس فيزيولوژيكي تنظيم اسمزي و نقش آن در عملكرد گندم كمتر بررسي مي‌شود. در اين تحقيق اثر تنظيم اسمزي و اجزاي آن بر عملكرد تك بوته‌هاي گندم نان در يك آزمايش گلداني تحت تنش خشكي مورد بررسي قرار گرفت. ده لاين گندم نان در گلدان‌هايي تحت سطوح مختلف آبياري در قالب طرح اسپليت پلات رشد يافتند. در طي مرحله پر شدن دانه، محتواي قند برگ، محتواي پرولين و تنظيم اسمزي با نمونه‌گيري از برگ پرچم تحت شرايط نرمال و تنش اندازه‌گيري شد. از ساقه اصلي گياه براي اندازه‌گيري محتواي قند استفاده شد. اگر چه لاين‌ها از نظر تنظيم اسمزي با يكديگر تفاوت داشتند، اما رابطه‌اي بين عملكرد با تنظيم اسمزي ديده نشد. عدم وجود رابطه بين تنظيم اسمزي و محتواي پرولين و قندها نشان مي‌دهد كه اين تركيبات احتمالاً سهم كمي در تنظيم اسمزي گندم داشته و مطالعات تكميلي در اين رابطه بايد صورت گيرد.

Osmotic adjustment is generally regarded as an important adaptation of wheat to drought. Because it helps to maintain turgor and cell volume, osmotic adjustment is often thought to promote growth, yield, or survival, of plants in dry soils. However, a physiological rationale for such views is lacking. This study was conducted to determine the effect of osmotic adjustment and some of its components on the wheat yield. Ten bread wheat cultivars were grown in pots under different watering levels using a split plot design. During grain filling stage, RWC, leaf sugar content, proline content and osmotic regulation were estimated by sampling flag leaf under normal and stress conditions. Main stem was used for measuring sugar content of different parts of stem. Although there were some differences in osmotic regulation in wheat lines, there were no relationships between yield and osmotic regulation. It was shown that these components probably have a little share in wheat osmotic regulation.