تحليل ظرفيت‌هاي سياست‌گذاري نهاد خانواده در ايران براي گسترش اشكال مشروع خانواده

“Capacities of Policy Making in Legitimizing “Cohabitation

با توجه به تغييراتي كه در سال‌هاي اخير در حوزۀ خانواده و به‌ويژه درقالب شكل‌هايي از هم‌زيستي شاهد بوده‌ايم، و با درنظرگرفتن اولويتي كه نظام جمهوري اسلامي براي تداوم و تقويت اشكال مشروع خانواده قائل است، پرداختن به موضوع منابع و موانع مشروعيت در صورت‌هاي سنتي خانواده و اين زيست‌هاي نوظهور ضروري مي‌نمايد. در اين مقاله كوشيده‌ايم با مرور نظريه‌هاي موجود در اين حوزه و با استفاده از روش مصاحبۀ تخصصي با نخبگاني از طيف‌هاي فكري گوناگون، ازيك‌سو، و تحليل نظرهاي آنها در نسبت با مباني نظري مرور شده، از سوي ديگر، به درك بهتري از روند تغييرات حوزۀ خانواده، منابع و موانع مشروعيت اشكال متنوع خانواده، نسبت رويكردهاي سياست‌گذارانه و اشكال مشروعيت‌بخشي در شكل‌گيري ازدواج و نيز بديل‌هاي حمايت از آتيۀ نهاد خانواده در ايران برسيم. نتايج اين مطالعه حاكي از اين واقعيت است كه همچنان روزنه‌هاي اميدواركننده‌اي براي گشايش‌هاي نظري، مفهومي و اعتقادي وجود دارد و مي‌توان با فراهم‌كردن امكان گفت‌و‌گو ميان سنت‌هاي نظري موجود، بر مقبوليت اقدام به تشكيل خانواده در ميان جوانان نسل حاضر افزود.

Due to both religious and traditional state of Iranian society, conventional and legitimate forms of family formation has always been preferred. However, the ideals of Islamic republic have been seriously challenged by emergence of new family types such as cohabitation. Sociological analysis, therefore, would be required to see how the Iranian policy makers could come up with new religious interpretations in order to recognize most of those new types as “legitimate”. Cohabitation, in particular, needs to be tackled objectively, since it provides a family-like pattern which could act as a growing rival for the conventional forms of family. Drawing on qualitative interviews with well-reputed experts, this study has focused on the ways of legitimizing new family forms in Iran. The results reveal that in spite of radical readings of Islam which reject any inclination to reinterpret “Sharia”, flexible and inclusive readings of religion are still possible, to give a much broader meaning to what is known as “legitimate” Islamic family.