تحليل ساخت فضايي جرايم در كلان شهر رشت

Analysis of the spatial construction of crimes in the metropolis of Rasht

مطالعه رابطه متقابل محيط كالبدي شهرها با رفتارهاي اجتماعي از نوع منفي و ناهنجار آن موضوعي است كه طي چند ده اخير به مطالعات جغرافيايي افزوده شده است و چارچوب علمي و عملي براي تحليل فضايي- مكاني بزهكاري و مطالعه ناهنجاري در فضاي جغرافيايي فراهم آورده است. پژوهش حاضر كه در حوزه جغرافيائي كلان شهر رشت انجام گرديده و به صورت فراگير از سامانه اطلاعات جغرافيايي جهت تحليل و شناسايي كانون‌هاي جرم خيز اين كلان شهر استفاده شده است. در اين پژوهش ضمن مطالعه پيشينه تحقيق و ادبيات نظري موضوع و بررسي ويژگيهاي جغرافيائي و كالبدي كلان شهر رشت كه در ارتباط با موضوع پژوهش بوده است، وضعيت جرايم ارتكابي مرتبط با سرقت و مواد مخدر از فروردين ماه سال 1393 تا اسفند ماه سال 1393 در محدوده قانوني كلان شهر رشت مورد مطالعه قرار گرفت. تحليل وقوع جرايم و توزيع فضائي محل وقوع نظير نزديكي به مناطق اسكان غير رسمي، تراكم جمعيت، بافت‌هاي فرسوده، مراكز اداري و آموزشي، كلانتري‌ها، ميادين اصلي، پارك‌ها، شيب مناطق و بازار ارزيابي گرديد. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم افزار GIS و همچنين بر پايه مدل AHP صورت گرفته است. نتايج تحقيق حاكي از آنست كه نوع كاربري و نحوه استفاده از اراضي بر شكل‌گيري و توزيع فضايي جرايم در كلانشهر رشت موثر است. ضمن آنكه يافته‌ها مويد اين مطلب است كه ساخت فضايي منطقه يك «گلسار» و منطقه دو «منظريه» شهر رشت، امكان وقوع جرايم اقتصادي و اجتماعي كمتري نسبت به ساير محلات شهر را فراهم ساخته است.

Abstract The study on the mutual relationship between physical environments of cities with negative and abnormal social behaviour is a subject that has been added to geographical studies in recent decades and it has provided a scientific and practical framework for the space and spatial analysis of delinquency and abnormal study in a geographical space. In the present study which has been carried out in the geographical scope of Rasht Metropolis, a geographic information system has been used comprehensively to identify and analyze the metropolis' hotspots of crimes. In addition to studying background research and theoretical literature of the study and discussing geographical and physical features of Rasht Metropolis which have been in connection with the subject of study, the status of committed theft and drug-related crimes within the legal limits of Rasht Metropolis was examined from April, 2014 to March, 2015. The analysis of crime occurrence and spatial distribution of the (crime) scene, such as proximity to the informal settlement areas, population density, rusty textures, administrative and educational centers, police stations, main squares, parks, slope of areas and bazaars was evaluated. Data analysis has been carried out by using GIS software and on the basis of AHP model. The results indicate that the type of use and the use of land is effective on the formation and spatial distribution of crimes in Metropolis. In addition, the findings suggest that the spatial construction of "Golsar" first district and "Manzariyeh" second district in the city of Rasht has lowered the possibility of social and economic crimes compared to other neighbourhoods.