پديد آورندگان :
دارابي، حسين دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - پژوهشكده علوم زيست پزشكي خليج فارس - مركز تحقيقات زيست فناوري دريايي خليج فارس , رنجبر وكيل‌آبادي، داريوش دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - دانشكده بهداشت - گروه مهندسي بهداشت محيط , كشميري، سعيد دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - پژوهشكده علوم زيست پزشكي خليج فارس - مركز تحقيقات زيست فناوري دريايي خليج فارس , رماوندي، بهمن دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - دانشكده بهداشت - گروه مهندسي بهداشت محيط , ضيايي، منصور دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - دانشكده بهداشت - گروه مهندسي بهداشت حرفه اي , اميدوار، محسن دانشگاه علوم پزشكي بوشهر - دانشكده بهداشت - گروه مهندسي بهداشت حرفه اي
كليدواژه :
سلامت , ايمني و محيط زيست (HSE) , آموزش آكادميك , تحصيلات تكميلي
چكيده فارسي :
زمينه: امروزه با گسترش سريع صنايع و تكنولوژي، ريسك بروز حوادث ناشي از كار، بيماري‌هاي شغلي و همچنين آلودگي‌هاي زيست محيطي رو به افزايش مي‌باشد. با توجه به اهميت پيشگيري از اين مخاطرات، اخيراً برخي از دانشگاه‌هاي كشور به تربيت دانشجو در تخصص‌هاي جديد بين رشته‌اي از جمله رشته سلامت، ايمني و محيط زيست (HSE) پرداخته‌اند. برخي سازمان‌ها با برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي كوتاه مدت اقدام به صدور گواهينامه تخصصي براي افراد مي‌كنند و از طرفي كسب دانش تخصصي HSE در عرض چند ساعت يا چند روز تقريباً امكان‌ناپذير است. بنابراين هدف از مطالعه حاضر، تبيين اهميت آموزش آكادميك رشته HSE در مقطع تحصيلات تكميلي، ضرورت يكپارچه‌سازي سه مقوله بهداشت، ايمني و محيط زيست و تبيين مهارت‌هاي مورد نياز متخصصين HSE مي‌باشد.
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر در سال 1397 به صورت مرور كتابخانه‌اي انجام گرفت و ابزار مورد استفاده شامل بررسي متون و تحقيقات كتابخانه‌اي و جستجوي منابع معتبر اينترنتي بود. بدين منظور واژه‌هاي كليدي HSE، Health، Safety، Environment، Academic Education، PostGraduate و غيره در ديتابيس‌هاي معتبر Science Direct، Scopus،Google Scholar و سايت‌هاي مرتبط نظير OSHA، ACGIH، INSHPO، ILO مورد جستجو قرار گرفتند.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه امروزه، رشته HSE در بسياري از كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه در دنيا به صورت يك تخصص بين رشته‌اي و در قالب دوره‌هاي تحصيلات تكميلي آموزش داده مي‌شود. با توجه به ماهيت اين رشته، فارغ‌التحصيلان آن بايستي از مهارت‌هاي خاصي نظير روابط انساني، دانش مديريت ايمني و پيشگيري از حوادث، مهارت‌هاي ارتباط كلامي و نگارش دستورالعمل‌هاي HSE در محيط كار برخوردار باشند.
نتيجه‌گيري: يكپارچه‌سازي سيستم‌هاي مديريتي سلامت، ايمني و محيط زيست توسط متخصصين HSE در پيشگيري از بروز بيماري‌هاي شغلي، حوادث صنعتي و تخريب محيط زيست بويژه در صنايع پيچيده فرآيندي نظير نفت، گاز، پتروشيمي، اتمي، بنادر و كشتيراني و غيره نقش بسزايي دارند.
چكيده لاتين :
Background: Nowadays, with the rapid development of industries and technology, the risk of work- related accidents, occupational diseases and environmental pollution is increasing. Considering the importance of preventing these hazards, some universities in Iran have recently trained students in new interdisciplinary specialties such as health, safety and the environment (HSE). Some organizations are issuing specialized certificates for individuals by holding short-term workshops. Meanwhile, the acquisition of specialized HSE knowledge is almost impossible within a few hours or days. Therefore, the purpose of this study was to explain the importance of HSE academic education at postgraduate level, the need to integrate the three categories of health, safety and environment and to explain the skills required by HSE specialists.
Materials and Methods: The present library review study was conducted in 2018 using tools included reviewing library texts and searching reliable online sources. For this purpose, the keywords of HSE, Health, Safety, Environment, etc. were searched in reputable databases such as Science Direct, Scopus, and Google Scholar, and also related sites such as OSHA, ACGIH, and ILO.
Results: The results show that today, the HSE curriculum is taught in many developed and developing countries as an interdisciplinary and post-graduate course. HSE graduates must have specific skills such as human relationships, safety management knowledge and accident prevention, verbal communication skills, and writing HSE guidelines in the workplace.
Conclusion: The integration of health, safety and environmental management systems by HSE specialists has a vital role in the prevention of occupational diseases, industrial accidents and environmental degradation, especially in complex industries such as oil, gas, petrochemicals, nuclear, ports and shipping industries.
