پديد آورندگان :
افضلي فر، مصطفي دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده گياهان و مواد اوليه دارويي - گروه كشاورزي , هاديان، جواد دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده گياهان و مواد اوليه دارويي - گروه كشاورزي , ميرجليلي، محمدحسين دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده گياهان و مواد اوليه دارويي - گروه كشاورزي , عنايت شريعت پناهي، مهران سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي، كرج
كليدواژه :
مرزه خوزستاني , مرزه رشينگري , كشت بساك , كشت ميكروسپور , اصلاح
چكيده فارسي :
در اين تحقيق كشت بساك و ميكروسپور دو گونه گياه دارويي مرزه خوزستاني و مرزه رشينگري با هدف باززايي گياهان هاپلوييد مورد مطالعه قرار گرفت. در ابتدا مرحله نموي تك هسته‌اي ميكروسپورها با رنگ‌آميزي استوكارمن مشخص و ارتباط آن با اندازه غنچه گل تعيين گرديد. در كشت بساك، تاثير پيش تيمارهاي دمايي، تيمارهاي هورموني و نوع كربوهيدرات (مالتوز، ساكارز) در محيط القاء N6 بررسي شد. تراز پلوييدي كالوس‌هاي باززايي شده با استفاده از فلوسايتومتري تعيين گرديد. كشت ميكروسپور نيز در سه محيط كشت A2-60، FHG و NLN-13 با كاربرد پيش تيمارهاي تنشي مختلف (دمايي، هورموني و گرسنگي) انجام شد. در هر دو گونه، بيشترين درصد كالوس‌زايي بساك در تركيب هورموني 0/5 ميلي گرم در ليتر از بنزيل آدنين، توفوردي و كينتين و پيش تيمار دمايي 30 درجه‌سانتي‌گراد به مدت 3 روز حاصل شد. نتايج آناليز فلوسايتومتري اين كالوس‌ها نشان داد كه اكثر آنها از نظر تراز پلوييدي مشابه گياهان مادري بودند و هاپلوييدي فقط در گونه مرزه رشينگري در كالوس حاصل از تركيب هورموني 0/5 ميلي گرم در ليتراز بنزيل آدنين، توفوردي و كينتين مشاهده شد. در محيط باززايي (MS)، كالوس‌ها تنها توليد ريشه كردند و شاخه‌زايي مشاهده نشد. نتايج كشت ميكروسپور نشان داد كه در هر دو گونه بيشترين تعداد ساختارهاي چند سلولي در محيط‌هاي FHG و NLN-13 با پيش تيمار دمايي 30 درجه‌سانتي‌گراد به مدت 8 روز بدست آمد. ساختارهاي چند سلولي فقط در محيط القايي NLN-13 توانستند به ساختارهاي شبه جنيني قلبي شكل نمو يابند. نتايج اين تحقيق اطلاعات مناسبي براي نرزايي در اين دو گونه فراهم آورد.
چكيده لاتين :
Androgenesis is an effective method of doubled haploid plant regeneration in breeding
programs. For this purpose, anther and microspore cultures of two medicinal plants,
Satureja khuzistanica Jamzad and S. rechingeri Jamzad, were studied. As the first step,
uninuclear developmental stages of microspores were determined in relation to flower
size, using acetocarmen staining. In anther culture, the effects of different temperatures,
hormonal treatments and carbohydrate sources (maltose, sucrose) on androgenesis were
studied in N6 induction medium. The ploidy level of calluses was determined using
flow cytometry. Isolated microspores were also subjected to three induction media
(NLN-13, FHG, A2-60), different temperatures and hormonal pretreatments. The
highest percentage of callus induction was obtained in hormonal treatment of 0.5 mg/l
of BA, 2,4-D, and Kin with temperature treatment of 30 ºC for 3 days. Based on flow
cytometry results, ploidy level of almost all calli was similar to that of donor plants and
only some calli of S. rechingeri in the media containing 0.5 mg/l of BA, 2,4-D, and
Kin were haploid. In the regeneration medium (MS), only roots but no shoots were
observed. In microspore culture of both species, the highest numbers of multi-cellular
structures were observed in NLN-13 and FHG induction medium with temperature
treatment of 30 ºC for 8 days. Heart-shaped embryo like structures were only observed
in NLN-13 induction medium. The finding of this research will be a good base for
haploid plant regeneration of S. khuzistanica and S. rechingeri
