بررسي ويژگي هاي ساختاري و تكويني دانه گرده، تخمك، رويان و دانه در گونه Ebenus stellata

The study of structural and developmental characters of pollen grain, ovule and seed in Ebenus stellata

ويژگي هاي ساختاري و تكويني اندام هاي زايشي در گياه (Boiss. Ebenus stellata (Fabaceae، كه تنها گونه جنس .Ebenus L در ايران مي باشد، توسط ميكروسكوپ هاي نوري، فلورسانس و پلاريزان و با استفاده از تكنيك هاي مختلف رنگ آميزي براي نخستين بار بررسي شد. در اين گياه مادگي تك برچه، تك تخمكي، فاقد پايك و داراي كرك هاي تار ابريشمي انبوه با برجستگي هاي انگشت مانند است. تخمك خميده، دو پوششي، پرخورش و داراي لايه آندوتليوم مي باشد. حاصل تقسيم مگاسپوروسيت يك تتراد T شكل است. سرانجام تكوين مگاسپور شالازي به تشكيل يك كيسه روياني با الگوي پلي گونوم منجر مي شود. در مجاورت دستگاه تخمزا هسته هاي قطبي مجزا، پس از لقاح تخمزا با تاخير زماني قابل توجه به يكديگر ملحق مي شوند. در كيسه روياني اين گونه بافت هاي تخصصي هيپوستاز، پوستامنت و درپوش فنجاني تشكيل مي شود. در دانه يك لايه سلول ماكرواسكلريد شعاعي كشيده، لايه نردباني دو لايه، اثر تراكئيد با غلافي از سلول هاي پارانشيمي كه حاوي تركيبات فنلي مي باشند، ديده مي شود. در اندام زايشي نر، بساك ها چهار كيسه گرده اي و تكوين ديواره از نوع دولپه اي مي باشند كه متشكل از چهار لايه شامل: اپيدرم، لايه مكانيكي، يك لايه مياني و تاپي ترشحي تك هسته اي است. تكوين گرده ها در كيسه هاي گرده يك بساك همزمان است و آرايش ميكروسپورها در كالوز غالبا از نوع تتراهدرال مي باشد. در زمان شكوفايي بساك ضخامت لايه مكانيكي افزايش مي يابد. گرده هاي بالغ بيضي شكل، سه شياري و دو سلولي هستند.

Structural mf developmental characters of reproductive organs and seed in Ebenus stellata Boiss., which is the only species of Ebenus L. in Iran, were investigated for the first time using bright field, polarizing and fluorescence microscopy with different staining techniques. In this plant, the ovary has one carpel, one ovule, dense, long villi with papillae and no peduncle. The ovule is anatropous, crassinucellate, bitegmic and has endothelium. Meiosis of megasporocyte results in a T-shaped tetrad and then chalazal megaspore develops into an embryo sac with the pattern of Polygonum type. The polar nuclei are close to the egg apparatus and even after egg fertilization remain separate from each other. In embryo sac of this plant specialized tissues like hypostase, postament and a cup-like operculum are formed. In seed, a layer of macrosclereid radial cells, double palisade layer and a tracheid bar which is surrounded by parenchymal cells that contain phenolic compounds, are present. In male gametophyte, the anthers are tetrasporangiate and their wall development follows the dicotyledonous type and consists of four layers: epidermis, endothecium, one middle layer and uninucleate secretory tapetum. Microspore development is simultaneous in sporangia of an anther and arrangement of microspores is mostly tetrahedral in callosic wall. Fibrous thickenings are developed in the endothecium when shed. Mature pollen grains are ellipsoidal, tricolpate and two-celled.