كليدواژه :
مرزنجوش , كارواكرول , روش خشك كردن , اسانس , آنتي‌اكسيدان
چكيده فارسي :
خشك كردن رايجترين روش نگهداري از گياهان دارويي و معطر و حفاظت از تركيبات بيوشيميايي آنها است. آنتي‌اكسيدان‌ها تركيباتي هستند كه از بدن در برابر خسارات ناشي از راديكالهاي آزاد محافظت ميكنند. به‌منظور بررسي اثر روشهاي مختلف خشك كردن بر فعاليت آنتياكسيداني و فيتوشيميايي اسانس سرشاخههاي گلدار مرزنجوش در مرحله 50 درصد گلدهي، آزمايشي بر پايه طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تيمار و سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه اروميه (ارتفاع 1365 متر از سطح دريا) در سال 1396 اجرا شد. اندام هوايي گياه با استفاده از چهار نوع روش خشك كردن از جمله، دماي اتاق (20-23 درجه سانتي‌گراد)، هواي آزاد (نور مستقيم خورشيد)، هواي آزاد (سايه) و دماي آون (40 درجه سانتي‌گراد) خشك شدند. اسانسگيري به روش تقطير با آب (طرح كلونجر) انجام گرفت. اجزاء اسانس با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي گازي مورد شناسايي قرار گرفت. ميزان فنل فلاونوئيد كل، فعاليت آنتياكسيداني (DPPH)، فعاليت جمعكنندگي راديكال سوپراكسيد و فعاليت جمعكنندگي راديكال نيتريك اكسيد به ترتيب با استفاده از معرف فولين سيوكالتو، كلريد آلومينيوم، 2و2 ديفنيل-1- پيكريل هيدرازيل، بافر Tris-HCLو واكنش Illosvoy Griess اندازهگيري شدند. نتايج نشان داد تفاوت معنيداري بين روشهاي مختلف خشك كردن وجود دارد. بيشترين مقدار اسانس، محتواي فنل كل، فلاونوئيد كل، فعاليت جمعكنندگي راديكال DPPH و فعاليت جمعكنندگي راديكال سوپراكسيد در روش خشك كردن در سايه مشاهده شد. با اين حال كارواكرول و تيمول به‌عنوان تركيبات اصلي اسانس داراي بيشترين مقدار در شرايط خشك كردن در هواي آزاد تحت نور مستقيم آفتاب بودند. بيشترين مقدار تركيباتي نظير بتا-مرسين، آلفا-ترپينن، گاما-ترپينن و ام-سيمول كه بعد از كارواكرول و تيمول داراي بالاترين مقادير بودند در روش خشك كردن در سايه بدست آمدند. ميتوان نتيجه گرفت تركيبات اسانس و فعاليت آنتي اكسيداني مرزنجوش به شدت تحت تاثير روش خشك كردن قرار ميگيرد و در بين روشهاي خشك كردن، خشك كردن در سايه بهترين روش براي گياه مرزنجوش بود تا تركيب شيميايي اش را حفظ كند.
چكيده لاتين :
Drying is the most common way to preserve medicinal and aromatic plants and protect their biochemical compounds. The aim of the present study was to investigate the effect of different drying methods on the antioxidant and phytochemical activity of essential oil of aerial parts of Origanum vulgare L. subsp. gracile in 50 percentage of the flowering stage. This study was conducted in a randomized complete block design with four treatments in three replications at Research Farm of faculty of Agriculture, Urmia University (1365 m above sea level) during 2016. The aerial parts of the plant were dried using four types of drying methods, including room temperature (20-23 °C), open air (direct sunlight), free air (shade) and oven temperature (40°C). The obtained essential oils by hydro-distillation method were analyzed by GC and GC/MS. Total phenol, total flavonoid, antioxidant activity (DPPH), superoxide radical scavenging activity, and nitric oxide radical scavenging activity were measured by Folin–Ciocalteu reagent (FCR), aluminum chloride, 2, 2-diphenyl-1-picrylhydrazyl, Tris-HCl buffer, and Griess Illosvoy reaction respectively. Based on the results, there was significant difference among different drying methods. The highest amount of essential oil, total phenol content, total flavonoid, DPPH radical scavenging activity, and superoxide radical scavenging activity were observed in shade drying method. However, carvacrol and thymol as the main constituents of essential oil had the highest amount of drying in open air under direct sunlight. After carvacrol and thymol, compounds obtained in a shad-drying method including β-mersin, α-terpinene, γ-trypinene and M-simol had the highest amounts. We concluded that essential oil composition and antioxidant activity of oregano were greatly affected by the drying method and among the different methods of drying, shade drying was the best for the oregano plant to preserve its chemical composition.
