تعيين استراتژي‌هاي غالب (Non - Inferior Set) با لحاظ كردن ريسك در روش برنامه‌ريزي چند هدفه: مطالعه موردي زارعين شهرستان فسا

Determination of Non–inferior Set by Incorporating Risk in Multi-Objective Programming: A Case Study of Farmers in Fasa District

در تعيين مجموعه كارا- ريسك (Risk - Efficient)، انتخاب و تعيين سطح بازده برنامه به‌صورت درونزا از اهميت ويژهاي برخوردار است. لذا، در اين مطالعه بااستفاده از روش برنامه‌ريزي چند هدفه، مدل موتاد هدف در قالب دو الگوي ميانگين انحرافات مطلق جزيي و تحليل پارامتريك حداكثر_حداقل (Maximin) براي تعيين درونزاي برنامه بازده هدف تبيين شد. براي تعيين مجموعه استراتژي‌هاي غالب براي زارعين مورد مطالعه، ابتدا ماتريس بازده‌ها از حداكثر كردن اهداف مدل شامل حداكثر كردن بازده انتظاري، حداكثر كردن كمترين بازده سالانه و حداقل كردن احتمال سقوط بازده از يك سطح بحراني يا نامطلوب تخمين زدهشد. سپس، با استفاده از تكنيك برآورد مجموعه غالب (Non - Inferior set estimation) مرزهاي بالا و پايين مجموعه استراتژي‌هاي غالب تعيين گرديد. نتايج حاصل از حداكثر نمودن الگوي حداكثر_حداقل نشانداد كه حداقل و حداكثر بازده به ترتيب 270252 و 217753 هزار ريال است .افزون برآن، با استفاده از سطوح مختلف تابع هدف، زير مجموعه‌اي از استراتژي‌هاي غالب تعيينگرديد. نتايج حاصل از مقايسه الگوي كشت فعلي زارعين با الگوهاي زراعي پيشنهاد شده به‌وسيله الگو نشان داد كه سطوح زير كشت فعلي محصولات مختلف زارعين به استثناي چغندرقند تقريباً در دامنه‌اي است كه به‌وسيله الگو تعيين شده است. افزون برآن، نتايج نشان داد كه الگوي كشت فعلي زارعين مي‌تواند يكي ازاستراتژي‌هاي غالب باشد. باتوجه به اهميت آب و كمبود شديد آن در منطقه مورد مطالعه، بازده متوسط آب در الگوي كشت فعلي زارعين با بازده متوسط آب درمجموعه استراتژي‌هاي غالبي كه مرز بالا و پايين كليه استراتژي‌هاي غالب را تشكيل مي‌دهند، مقايسه گرديد. نتايج نشان داد كه زارعين بازده‌اي معادل 15/18 هزار ريال به ازاي هر ساعت آب مصرفي به‌دست مي‌آورند. با اين حال، بازده متوسط آب در دامنه 1/19 و 2/30 هزار ريال در مجموعه استراتژي‌هاي غالب تغيير مي‌كند كه اين امر نمايانگر آن است كه زارعين مي‌توان ند از آب به نحو مناسب‌تري استفاده كنند. با توجه به نتايج به‌دست آمده، مي‌توان گفت كه تغيير الگوي كشت زارعين ،جهت استفاده بهتر از منابع، امري كاملاً پيچيده است و صرفاً با اتخاذ سياست‌هاي جامع نگر مي‌توان به موفقيت‌هايي در اين زمينه دست يافت.

The endogenous selection and determination of return reference level is important in specifying risk efficient set. Thus, using multi-objective programming, Target–MOTAD in the framework of Mean-PAD and maximin parametric analysis models was established to obtained reference level of return endogenously. To determine non–inferior set for the farmers understudy, at first, the pay-off matrix was obtained through maximizing objectives under consideration. Then, upper and lower bounds of non-inferior set were determined using non- inferior set estimation (NISE) technique. The results obtained from maximin model indicated that Min and Max of maximin model were 270252 and 217753 thousands Rials, respectively. Furthermore, a subset of non-inferior set was obtained using different return reference levels. Comparing the results of model and the current farmers' plan showed that the current acreage of crops, except for sugar beet was approximately placed in the range determined by the model. In addition, the results also indicated that farmers' plan could be a non- inferior set. Considering the importance and also scarcity of water in the study area, average water return in the farmers' plan was compared to non-inferior set which included all the upper and lower non-inferior set. The results showed that farmers obtained 18150 Rials per hours of used water. However, average water return changed the range of 19100 to 30200 Rials for non-inferior set, indicating that farmers are able to use water more efficiently. The results also showed that changing farmers' cropping pattern is a complicated task and that it is necessary to have a systematic view in ordere to achieve desirable change.