اتنوبوتاني گياهان دارويي بومي در مناطق زاغه و بيرانشهر، استان لرستان، ايران

Ethnobotany of Native Medicinal Plants in Zagheh and Biranshahr districts, Lorestan Province, Iran

اين تحقيق با هدف جمع آوري، پراكنش، شناسايي و موارد استفاده از گياهان دارويي در مناطق زاغه و بيرانشهر به اجرا در آمد. با توجه به ضرورت شناخت گونه­هاي دارويي، با استفاده از پرسشنامه­هايي، اطلاعات افراد بومي اين مناطق در زمينه استفاده از گياهان دارويي جمع آوري گرديد و پس از انتقال نمونه‌ها به هرباريوم دانشگاه لرستان براي هر گونه­ گياهي، موارد مصرف دارويي و مطابقت مصارف سنتي آنها با ساير منابع معتبر موجود تدوين گرديد. براساس نتايج بدست آمده، 218 گونه دارويي از 55 خانواده شناسايي شد كه از اين تعداد، 35 گونه مربوط به خانواده Asteraceae، 21 گونه مربوط بهFabaceae ، 19 گونه مربوط به Lamiaceae، 15 گونه مربوط به Liliaceae، 11 گونه مربوط به Rosacea، 10 گونه مربوط بهBrassicaceae ، 9 گونه مربوط به‌Apiacea ، 7 گونه مربوط به تيره Poaceaeو بقيه از ساير خانواده­هاي مختلف مي­باشند. در بين 218 گونه­ معرفي شده تعداد 110 گونه براي اكثر مردم مناطق مورد مطالعه شناخته شده در سطح وسيعي كاربرد داشتند. بيشترين موارد مصرف گياهان دارويي در زمينه اتنوبوتاني به‌ترتيب مربوط به رفع مشكلات گوارشي (36 درصد)، تنفسي (16 درصد)، كاهش قندوچربي خون (10درصد)، بيماري­هاي دستگاه ادراري (8 درصد)، بيماري­هاي پوستي (5 درصد)، مشكلات دهان و دندان (5 درصد)، بيماري‌هاي چشمي (2 درصد) مشاهده شد. ارزيابي نتايج نشان داد كه تنوع گسترده­اي از گياهان دارويي در مناطق بيرانشهر و زاغه وجود دارد كه كاربردهاي درماني آنها در طب سنتي ايران رايج است و پژوهش پيرامون اين گياهان دارويي مي­تواند آغازگر راهي براي كشف داروهاي جديد در عرصه درمان باشد.

The purpose of this study was to collect, identify the distribution and medicinal plants uses in Zagheh and Biranshahr areas. Due to the necessity of identifying the medicinal species, we used questionnaires to collect information on the use of medicinal plants by native people in these areas. After transferring the samples to the herbarium of the University of Lorestan for each plant species, their medicinal and traditional uses were coordinated with other available reliable sources. Based on the results, 218 medicinal species were identified from 55 families out of which 35 species belonged to Asteraceae, 21 species to Fabaceae, 19 species to Lamiaceae, 15 species to Liliaceae, 11 species to Rosacea, 10 Species to Brassicaceae, 9 species to Apiacea, 7 species to Poaceae and others belonged to different families. Among the 218 introduced species, 110 species were widely used for most of the populations in the studied area. The highest consumption of medicinal plants in the field of ethnobotanical related to relieve digestive problems (36%), respiratory (16%), blood sugar and lipid lowering (10%), urinary tract diseases (8%), skin diseases (5%), oral and dental problems (5%), and ocular diseases (2%). Evaluation of the results were showed that there is a wide variety of medicinal plants in the Beyranshahr and Zagheh areas that their therapeutic applications are common in Iranian traditional medicine and research on these medicinal plants can be a way to explore new drugs in the field of treatment.