كارايي مصرف كود در آفتابگردان با سيستم كود- آبياري

Fertilizer Use Efficiency for Sunflower with Fertigation System

كودهاي شيميايي در كشور عمدتاً به روش پخش سطحي مصرف مي‌گردند. مصرف كودهاي شيميايي مطابق اين روش، زمان كافي را براي انجام واكنش‌هاي هدررفت فراهم نموده و سرانجام از قابليت جذب آنها توسط ريشه گياه مي‌كاهد. به اين دليل در بيشتر موارد افزايش عملكرد همگام با افزايش كود مصرفي نيست. كود- آبياري نقشي مهّم در افزايش كارايي مصرف آب و كود دارد. هدف از اين پژوهش، بررسي اثر كود- آبياري بر كارايي مصرف كود در آفتابگردان با استفاده از سيستم آبياري قطره‌اي- نواري بود. اين آزمايش در خاكي با بافت سطحي رسي سيلتي و در قالب طرح كاملاً تصادفي با دو فاكتور مقدار آب آبياري در چهار سطح (60، 80، 100 و 120 درصد نياز آبي محاسبه شده بر اساس تخليه رطوبتي خاك ) و مقدار كود شيميايي در پنج سطح (شاهد، 60، 80، 100 و 120 درصد توصيه كودي بر اساس آزمون خاك ) در سه تكرار به اجرا درآمد. تركيب كودي توصيه شده به صورت 400 كيلوگرم اوره، 50 كيلوگرم كلرور پتاسيم، 50 كيلوگرم فسفات دي آمونيم، 30 كيلوگرم سولفات آهن، 30 كيلوگرم سولفات منگنز، 50 كيلوگرم سولفات روي، 30 كيلوگرم سولفات مس، و 30 كيلوگرم اسيد بوريك در هكتار بود. در تمامي تيمارها به جز تيمارهاي شاهد، كل كودهاي موجود در تركيب توصيه كودي، بر اساس سطح كودي، مورد مصرف قرار گرفتند. كودهاي ازت و پتاسيم در 5 نوبت و با فواصل 14 روز و كودهاي داراي عناصر كم مصرف در 4 نوبت با فواصل 14 روز در طي فصل رشد مصرف گرديد. نتايج نشان داد كه كارايي مصرف كود تحت تأثير ميزان آب آبياري، مقدار كود مصرفي و اثر متقابل هر دو عامل قرار مي‌گيرد. تيمارهاي آبياري اثر معني‌داري در سطح 1% بر كارايي مصرف كودها در توليد دانه و ماده خشك كل دارند. به طور كلي نتايج نشان داد كه با افزايش مقدار آب مصرفي كارايي مصرف ازت، فسفر و پتاسيم در توليد ماده خشك كل افزايش مي‌يابد. در حالي كه در توليد دانه با افزايش مقدار آب مصرفي كارايي مصرف ازت افزايش و كارايي مصرف فسفر و پتاسيم كاهش مي‌يابد. نتايج كارايي مصرف ازت، فسفر و پتاسيم به صورت اثر تجمعي آنها نيز نشان داد كه بين تيمارهاي آبياري، كارايي مصرف تجمعي آنها تفاوت معني‌دار در سطح آماري 1% وجود دارد. هم‌چنين نتايج نشان داد كه تيمارهاي كودي اثر معني‌داري در سطح 1% بر كارايي مصرف كودها در توليد دانه و ماده خشك كل دارند. از طرف ديگر مشخص گرديد كه با افزايش ميزان مصرف كود كارايي مصرف كودها كاهش مي‌يابد. در بين تيمارهاي كودي، كارايي مصرف تجمعي آنها تفاوت معني‌دار در سطح آماري 1% نشان داد. نتايج كارايي مصرف ازت، فسفر و پتاسيم به صورت اثر تجمعي آنها نيز نشان داد كه با افزايش مقدار كود مصرفي، كارايي مصرف كودها به صورت تجمعي در توليد دانه و ماده خشك كاهش مي‌يابد. مقايسه كارايي مصرف ازت، فسفر و پتاسيم نشان مي‌دهد كه كارايي مصرف K>N>P است.

In Iran, fertilizers are mainly applied directly to soil. In such conditions, the yield and fertilizer use efficiency are usually low. The simultaneous application of fertilizers and irrigation water (fertigation) is an appropriate alternative to increase the efficiency of applied water and fertilizers. The objective of this study was to investigate the effect of various irrigation and fertilizer amounts on efficiency of applied fertilizers when used as fertigation in a Tape irrigation system. A field experiment was carried out with sunflower as a completely randomized design with 20 treatments and 3 replicates. The fertilizers were applied by fertigation. Four levels of the water (60, 80, 100 and 120% treatments I1 to I4) and five rates of the recommended fertilizers (0, 60, 80, 100, and 120% treatments F0 to F4) were applied.The recommended amounts consisted of 400 kg CO(NH2)2, 50 kg KCl, 30 kg FeSO4, 30 kg MnSO4, 50 kg ZnSO4, 30 kg CuSO4, and 30 kg H3BO3 per ha. Tape irrigation was used for every treatment. The results indicated that in fertigation method, there were significant differences ( P≥0.01) in fertilizer use efficiency (FUE) for the total dry matter and grain yield between treatments. The results showed that by increasing applied water, fertilizer use efficiency was increased and affected by fertilizers treatments. Thus due to higher availability of nutrients, fertilizer use efficiency increased. was Fertilizer use efficiency also decreased by increasing fertilizer rate. The results also demonstrated there were significant differences in all the treatments. The results showed that fertilizer use efficiency of K is higher than N and N is higher than P.