تأثير نحوه اختلاط كود دامي با خاك و تلفيق آن با كود شيميايي بر عملكرد و اجزاء عملكرد ذرت دانه‌اي (.Zea mays L) در خرم‌آباد لرستان

Effects of Animal Manure Incorporation Methods and its Integration with Chemical Fertilizer on Yield and Yield Components of Maize (Zea mays L.) in Khorramabad, Lorestan

در راستاي توسعه كشاورزي پايدار و كاهش مصرف كودهاي شيميايي، لازم است از كودهاي آلي استفاده گردد. بدين لحاظ، به منظور بررسي تأثير روش اختلاط كود و تلفيق كود مرغي با كود شيميايي بر عملكرد و اجزاء عملكرد ذرت دانه‌اي (سينگل كراس 704)، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه تحقيقات كشاورزي اداره هواشناسي لرستان واقع در 30 كيلومتري شمال شرقي خرم‌آباد، در سال 1383 به اجرا درآمد. كرت‌هاي اصلي شامل اختلاط كود با خاك توسط فاروئر يا ديسك بود و كرت‌هاي فرعي شامل T0: شاهد (عدم مصرف كود شيميايي و كود مرغي)، T1: دويست، صد و صد كيلوگرم در هكتار به ترتيب نيتروژن، فسفر و پتاسيم؛ T2: هشتاد درصد T1 + 4 تن كود مرغي در هكتار؛ T3: شصت درصد T1 + 8 تن كود مرغي در هكتار؛ T4: چهل درصد T1 + 12 تن كود مرغي در هكتار؛ T5: بيست درصد T1 + 16تن كود مرغي در هكتار؛ T6: بيست تن كود مرغي در هكتار بودند. نتايج به دست آمده نشان داد كه اختلاط كود با خاك توسط فاروئر در مقايسه با ديسك منجر به افزايش معني‌دار ارتفاع گياه، وزن هزار دانه، عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك گرديد، ولي تعداد دانه در بلال و شاخص برداشت در دو روش اختلاط اختلاف معني‌داري نشان ندادند. تيمارهاي كودي نيز باعث افزايش معني‌دار ارتفاع گياه، تعداد دانه در بلال، عملكرد بيولوژيك، وزن هزار دانه و عملكرد دانه شدند، ولي بر شاخص برداشت تأثير معني‌داري نداشتند. اثرات متقابل تيمارها براي هيچ يك از صفات معني‌دار نبود. بيشترين مقدار عملكرد دانه در تيمار T5 به دست آمد كه اختلاف آن با تيمارهاي T0، T1، T3 و T6 معني دار بود. هم‌چنين اختلاف بين تيمار T1 (سيستم تغذيه شيميايي) و T6 (سيستم تغذيه ارگانيك) از لحاظ آماري معني‌دار نبود. اثربخشي تلفيق كود شيميايي با كود مرغي بر اجزاي عملكرد ذرت در مقايسه با مصرف جداگانه هر كدام از آنها بيشتر بود. بر اساس نتايج تحقيق حاضر به نظر مي‌رسد كه اختلاط 16 تن كود مرغي در هكتار + 40، 20 و 20 كيلوگرم ازت، فسفر و پتاسيم در هكتار ممكن است براي توليد ذرت در شرايطي مشابه با تحقيق حاضر مناسب باشد.

It is necessary to use organic fertilizers and decrease chemical fertilizers consumption to reach sustainable agriculture. Thus, to study the effects of manure incorporation methods, and integrated effects of poultry manure with chemical fertilizers on the grain yield and yield components of maize, an experiment was conducted in 2004 at the Agricultural Research Farm of Lorestan Weather Department, 30 kms northeast of Khorramabad. The treatments were arranged in a split plot layout based on randomized complete block design with four replications. The main plots consisted of incorporation of fertilizer with soil by furrower or disk. The subplots included T0: control (no consumption of fertilizer and poultry manure) T1: 200, 100, and 100 kg ha-1 of nitrogen, phosphorus, and potassium, respectively T2: 80% of T1+ 4 ton ha-1 of poultry manure T3: 60% of T1+ 8 ton ha-1 of poultry manure T4: 40% of T1+ 12 ton ha-1 of poultry manure T5: 20% of T1+ 16 ton ha-1 of poultry manure and T6: 20 ton ha-1 of poultry manure. The results showed that incorporation of fertilizer by furrower, compared with disk, led to significant increase in plant height, 1000 seed weight and grain and biological yields. However, there were not significant differences in the number of seed per ear and harvest index between the two fertilizer incorporation methods. Fertilizer treatments caused significant increase of the treats mentioned except for the harvest index. The interaction effects were not significant for any traits. T5 treatment produced the highest grain yield, and was significantly different from T0, T1, T3 and T6 treatments. The differences between T1 (chemical nutrition system) and T6 (organic nutrition system) were not significant either. Effectiveness of integrated poultry manure and chemical fertilizers on maize yield components was higher than either poultry manure or chemical fertilizer. The results of this experiment indicated that incorporation of 16 ton poultry manure + 40, 20 and 20 kg ha-1 N, P and K with furrower might be appropriate for maize prodution under conditions similar to this experiment.