پديد آورندگان :
عبدي، سكينه دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي , فياض مقدم، امير دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي , قديم زاده، مرتضي دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي
كليدواژه :
آفتابگردان , حذف برگ , عملكرد دانه , درصد روغن
چكيده فارسي :
به منظور پي بردن به اثر سطوح مختلف حذف برگ در مراحل مختلف دوره زايشي آفتابگردان بر عملكرد دانه و درصد روغن و تعيين حساسترين مرحله به حذف برگ‌ها، اين آزمايش در سال 1383 به صورت كرت‌هاي دو بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه اروميه اجرا گرديد. فاكتور اصلي شامل دو رقم اروفلور و آلستار، فاكتور فرعي شامل حذف برگ در چهار مرحله زايشي ستاره‌اي شكل بودن گل آذين(2 R)، مرحله گرده افشاني ( 5 R)، مرحله شروع دانه بندي (R6) ومرحله اتمام دانه بندي (R7) و فاكتور فرعي فرعي شامل چهار سطح حذف برگ (%0 به عنوان شاهد، 25%، 50 %و 75%) بود. كاشت در تاريخ 2 خرداد انجام شد. ميانگين‌هاي اثر متقابل سه گانه فاكتورها نشان داد كه در هر دو رقم اروفلور و آلستار درصدهاي مختلف حذف برگ در مرحله R2 كاهش معني دار عملكرد دانه در هكتار و درصد روغن را موجب گرديده كه بيشترين ميزان اين كاهش مربوط به 75 درصد حذف برگ در اين مرحله بود و در مراحل R5 و 6 R ، درصدهاي حذف برگ 50 و 75 درصد كاهش معني دار عملكرد دانه در هكتار را نسبت به شاهد موجب گرديد، در مرحله 7 Rو در رقم اروفلور، درصدهاي مختلف حذف برگ تأثير معني‌داري بر عملكرد دانه در هكتار نشان نداد، در حالي كه در رقم آلستار اين تفاوت با 75 درصد حذف برگ در مقايسه با شاهد معني دار بود هم‌چنين ميانگين‌هاي اثر متقابل سه گانه بين فاكتورها نشان داد كه در مرحله 7 �R، هيچ يك از درصدهاي حذف برگ تفاوت معني‌داري بر درصد روغن نداشت. با توجه به اين كه مرحله تشكيل و پر شدن دانه‌ها بعد از زمان حذف برگ‌ها در مراحل R2 و R5 واقع شده بود، بيشترين تغييرات ناشي از حذف برگ‌ها، در صفات مرتبط با عملكرد نظير تعداد دانه‌هاي پر در طبق و وزن هزاردانه در مراحل 2 R و 5 R مشاهده گرديد و به تبع آن، كاهش در عملكرد دانه و روغن حاصل شد كه در صورت بروز هر نوع خسارت به برگ‌ها در اين مراحل مخصوصاً با درصدهاي 50 و 75 درصد، به دليل اقتصادي نبودن ادامه كشت مي‌توان پيشنهاد كرد كه زارع كشت را ادامه نداده و نسبت به انجام كشت جايگزين اقدام كند.
چكيده لاتين :
To determine the effects of different intensities of leaf removal at different reproduction stages of sunflower on seed yield and oil percentage, and the most sensitive stages to defoliation, an experiment was carried out by split-spilt plot design in randomized complete block with 3 replications at research farm, College of Agric. Urmia University, in 2004. The main factor, sub factor and sub-sub factor in our experiment were: 1. two cultivars, Uroflor and Alstar, 2. defoliation at four reproduction stages, star shape of inflorescence (R2), pollination stage (R5), seed setting initiation (R6) and final period of seed setting (R7), and 3. four defoliation intensities ( 0% as an undefoliated control, 25%, 50% and 75% ). Seeding was accomplished on May 23. Average triple factor interactions verified that different defoliations at R2 stage have significantly reduced seed yield and oil percentage of both Uroflor and Alstar cultivars. Out of this reduction, 75 percent defoliation at R2 was the most, while at R5 and R6 stages 50 and 75 defoliation caused significant reduction on seed yield in comparison with control. At R7 stage different defoliations had no significant effect on seed yield of Uroflor cultivar, while, on Alstar cultivar, 75 percent defoliation at R7 stage caused significant difference in relation to control. Also average triple interaction among factors showed that none of defoliation percentages had significant effect on oil percentage. In view of the fact that, seed development and filling occurred after defoliation at R2 and R5 , the most variation resulted from defoliation of valued traits like number of filled seed per head and weight of 1000 seeds, observed at R2 and R5 stages and consequently reduced seed and oil yields. On the bases of this experiment it could be concluded that sunflower cultivation with losses of 50 and 75 percent will be economically unprofitable and it will be more desirable to replace it with any other suitable crop in the region.
