تعيين شرايط بهينه براي ريزازديادي گياه زالزالك (Cratagus aronia) در شرايط كشت درون شيشه‌اي

The determination of optimal condition for micro propagation of Cratagus aronia under in vitro culture

زالزالك از تيره گل سرخ (Rosaceae) و از جمله گياهاني است كه داراي مصارف دارويي و زينتي بوده و ارزش صادراتي دارد. اين جنس به دليل انجام دورگه شده‌هاي فراوان، دور گيري درهم، سيستم توليد مثلي آپوميكسي و پلي پلوييدي به لحاظ تكثير يكي از مشكل‌ترين جنس‌ها براي گياه‌شناسان است. استفاده از فناوري‌هاي نوين بخصوص تكنيك كشت بافت در توليدات گياهي قادر خواهد بود به‌عنوان روش جايگزين، روند توليد انبوه و كنترل‌شده اين گياه را ارتقا بخشد. از اين رو در اين تحقيق مراحل مربوط به بهينه سازي ريز ازديادي گونه Crataegus aronia شامل شاخه زايي و ريشه‌زايي در شرايط كشت درون شيشه‌اي مورد ارزيابي قرار گرفته است. نمونه‌برداري در فصل بهار انجام و سپس سترون‌سازي شدند. محيط كشت پايه (MS) جهت استقرار اوليه مورد استفاده قرار گرفت. آزمايش شاخه‌زايي در محيط كشت MS و غلظت‌هاي مختلفي از تنظيم‌كننده‌هاي رشد ايندول بوتيريك اسيد، ايندول استيك اسيد، بنزيل آمينو پورين و تيديازورون و آزمايش ريشه‌زايي در محيط‌هاي 1/2 MS، MS با غلظت‌هاي مختلف ايندول بوتيريك اسيد و نفتالين استيك اسيد صورت گرفت. نتايج مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه بهترين ميزان شاخه‌زايي درتيمار 3 ميلي‌گرم در ليتر بنزيل آمينو پورين و 1 ميلي‌گرم در ليتر ايندول بوتيريك اسيد و بيشترين ميزان ريشه‌زايي در محيط كشت 2/1 MS در تيمار 3 ميلي‌گرم در ليتر ايندول بوتيريك اسيد حاصل شد.

Crataegus Sp. (Rosaceae) has medicinal, ornamental and commercial utilizations but due to interspecific hybrization, apomixis and polyploidy, it has become one of the most difficult type of trees for botanists to propagate. To overcome this and to promote the process of controlled and mass production new technologies especially tissue culture can be used. Hence, this study was conducted for in vitro optimization of micropropagation of Cataegus aronia which includes shoot proliferation and rooting. Sampling was performed during spring. The samples were then disinfected and the explants were cultured on MS medium for initial establishment. The MS media was supplemented with concentrations of Indole acetic acid, Indole butric acid, Benzylaminopurine and Thidiazuranfor shoot proliferations and 1/2 MS or MS medium with concentrations of Indole butric acid and Naphthaleneacetic acid was used for rooting experiments. The results indicate that the best proliferation occurred on 3 mg/l Benzylaminopurine + 1 mg/l Indole butric acid and the 1/2 MS medium containing 3 mg/l Indole butric acid resulted in the highest percentage of rooting.