مشرب عرفاني اوحدي مراغه‌اي

The Mystical Disposition of Awhadi Maraghai

بررسي و تبيين سنت و مشرب عرفاني شاعرانِ عارف از ارزشمندترين پژوهش‌هاي ادبي ـ عرفاني و نخستين گام در شناخت آرا و انديشه‌هاي عرفاني آنان است. درواقع تا مشرب عرفاني يك شاعرِ عارف به‌درستي شناخته نشود و تا معلوم نگردد جزو كدام‌يك از دو گروه عارفان سنت اول يا دوم عرفاني است، بسياري از اشعار عرفاني او را نمي‌توان به‌درستي فهميد. در اين پژوهش پس از مقدمه، تبيين مي‌شود كه اوحدي مراغه‌اي از عارفان كدام سنت عرفاني (سنت اول يا دوم) است؛ درواقع با بررسي هدف و غايت عارف، روش رسيدن به هدف، موضوعات و مفاهيمي كه مطرح كرده است، زبان عرفاني و نظام پرورشي شاعر، آشكار مي‌شود كه اوحدي از عارفان سنت اول عرفاني است. پس از آن، مشرب عرفاني او بررسي مي‌شود. براي اين بررسي به اين مسائل در آثار اوحدي توجه شده است: مبدأ و مقصد سلوك، مراحل ميان مبدأ و مقصد، ترتيب مراحل سيروسلوك و مبناي تقدم و تأخر آنها، ميزان و نوع تأثير هريك از مراحل سلوك در سير استكمالي نفس، ويژگي‌ها و توانايي‌هايي كه براي پيمودن اين مراحل لازم است، راه‌هاي فراهم‌آوردن اين ويژگي‌ها و توانايي‌ها. با روشن‌شدن اين‌ موارد، مشرب عرفاني اوحدي نيز شناخته مي‌شود.

Surveying and explicating mystical tradition and disposition of mystic poets are one of the most fundamental literary-mystical studies. In fact, these are the first step to recognize ideas and thoughts of the mystic poets; and until clarifying whether the poet belongs to the first or the second mystical tradition group, many of his mystical poetry could not be well understood. In this study after the introduction, it was declared whether Awhadi Maraghai belongs to the first or the second mystical tradition group. In fact, by surveying his goal and the ultimate end, his method to approach this goal, discussed themes and concepts, his mystical language, and the educational system it was declared that Awhadi was a poet of the first mystical tradition group. Then, his mystical disposition was surveyed. To survey his mystical disposition some issues were considered including, searching for his journey beginning and ultimate end, stages between them and their order, the amount and the type of each stage effects on mystical journey, the characteristics and abilities that are necessary to go through these stages and how to reach them. By elucidating these issues, his mystical disposition was recognized.