هم‌زيستي صداها در خوانشي از يك داستان مثنوي

The Coexistence of Voices in a Reading of a Story in Masnavi

«داستان شخصي كه در عهد داوود (ع) شب و روز دعا مي‌كرد كه مرا روزي حلال ده بي‌رنج»درظاهر، داستاني نمادين است كه مولوي در پايان داستان، از رمزها پرده برمي‌دارد و سخن آخر را مانند يك راوي مؤلف‌محور بيان مي‌كند. كيفيت گفت‌وگوها و روند منطقي آنها و نيز لايه‌هاي دروني و بيروني بخش‌هاي داستان گوياي آن است كه در پس اين داستان نمادين، هدف ديگري نيز نهفته است كه آن را بايد از متن بيرون كشيد. پرسش اصلي پژوهش اين است كه اگر هدف مولوي از اين داستانْ رسيدن به يك نتيجۀ اخلاقي مشخص (كشتن نفس) است، پس آن گفت‌وگوهاي درازدامن در باب «جهد و توكل» براي چه بود. پاسخ احتمالي ممكن است اين باشد كه اين داستانِ به‌ظاهر يكپارچه دو بخش دارد كه در بخش اول، مسئلة جهد و توكل مطرح مي‌شود و بي‌آنكه به نتيجۀ مشخصي برسد پايان مي‌يابد؛ اين امر گوياي همنشيني مفاهيم جهد و توكل در بافت داستان است. در بخش دوم، موضوع نفس و مبارزه با آن مطرح مي‌شود تا به اين آموزۀ اخلاقي برسد كه «گاو نفس را بايد كشت».

The story of "a person who, in the time of the David (AS), always prayed: O'God! Give me legit aliment without endeavor", is a symbolic story at the end of which Mowlavi reveals the mysteries and expresses the epilogue as an author-centered narrator. In this case, there is no argument, but the quality of the dialogue and the internal and external layers of the story suggest that there is another purpose behind this symbolic story. The main question is that: If Rumi's goal in this story was to achieve a definite moral outcome (killing the soul), then why have the continuous dialogues about "Jahd" and "Tawakkul" been expressed? The possible answer may be that this seemingly unified story has two parts. In the first section, the issues of "Jahd" and "Tawakkul" are presented without reaching a definite conclusion that suggests that the two concepts co-exist in the context of the story. The second section argues about the subject of the soul and struggling with it to reach to the moral teaching that “the cow of the soul (nafs) must be killed”.