وصف و جايگاه آن در شعر بهار

وصف در آثار ادبي اهميّت ويژه­اي دارد چرا كه يكي از ملاك­ها و معيارهاي اصلي پذيرش يا عدم پذيرش يك شعر است و هنري بودن يك شعر را مي­تواند رقم بزند. ملك الشعراي بهار، يكي از شاعران سنّت گراي معاصر است كه در اشعار خود هم به قدما نظر داشته و هم نگاه معاصر خود را نيز به پديده ­هاي اطراف خود حفظ كرده است. در اين مقاله به شيوۀ توصيفي - تحليلي و با تكيه بر مطالعات كتابخانه ­اي به بررسي و تحليل جايگاه توصيف در اشعار بهار پرداخته شده است. اين بررسي و تحليل هم جايگاه شعري بهار را از منظر چگونگي وصف براي ما نشان مي­دهد و هم تفاوت و شباهت توصيف را در شعر بهار با قدما روشن مي­سازد. نتايج حاكي از آن است كه بهار در وصف هم به قدما توجّه داشته است و هم به معاصرين. او در اشعار تقليدي خود بيشتر توصيفات به سبك خراساني (توصيفات بيروني) و توصيفات به سبك آذربايجاني (توصيفات چندباره از يك پديده) را اساس كار خود قرار داده است. اين اشعار هرچند از نظر هنري، والايي و اعتبار خود را دارند؛ اما عموماً تشخّص سبكي بهار را نشان نمي­دهند. در اشعار غيرتقليدي بهار، وصف با دامنه­اي فراخ­تر (البتّه با حفظ و غلبۀ همان توصيفات بيروني و حسي) و با كاركردهايي ديگر مطرح است. او هم به جنبۀ هنري توصيفات خود توجّه داشته و هم اهداف و كاركردهايي براي آن­ها متصوّر بوده است.