بررسي آبياري تيپ و شياري از لحاظ عملكرد و كارايي مصرف آب در زراعت سيب‌زميني

Investigation of Yield and Water Use Efficiency of Potato with Tape and Furrow Irrigation

به منظور بررسي روش‌هاي آبياري تيپ و شياري از لحاظ عملكرد و كارايي مصرف آب در زراعت سيب‌زميني، آزمايشي در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي همدان (ايستگاه اكباتان) در سال 1383 انجام شد. اين تحقيق به صورت كرت‌هاي خرده شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با فاكتور اصلي مقادير مختلف آب آبياري در سه سطح (75، 100 و 125 درصد تبخير تجمعي از تشت تبخير كلاس A) و فاكتور فرعي روش آبياري در چهار تيمار (شامل نوارهاي تيپ وسط پشته روي سطح خاك، نوارهاي تيپ وسط پشته در عمق 5 سانتي‌متري، نوارهاي تيپ كناره‌هاي پشته روي سطح خاك و آبياري شياري) در سه تكرار انجام گرديد. نتايج نشان داد كه با افزايش آب مصرفي، عملكرد محصول افزايش مي‌يابد. بدون در نظر گرفتن روش آبياري، در بين سطوح فاكتور اصلي، حداكثر عملكرد سيب‌زميني (51/32 تن در هكتار) مربوط به تيمار آبياري 125% و حداقل عملكرد (33/19 تن در هكتار) مربوطه به تيمار آبياري 75% بود. در ميان تيمارهاي مختلف فاكتور فرعي، كمترين عملكرد (35/21 تن در هكتار) مربوط به روش آبياري شياري و بيشترين عملكرد (91/28 تن در هكتار) مربوط به روش آبياري تيپ، تيمار نوار تيپ در عمق 5 سانتي‌متري از سطح زمين و وسط پشته مي‌باشد. بيشترين كارايي مصرف آب (68/4 كيلوگرم بر متر مكعب) مربوط به روش آبياري تيپ، تيمار نوار تيپ در عمق 5 سانتي‌متري از سطح زمين و وسط پشته و كمترين كارايي مصرف آب (32/3 كيلوگرم بر متر مكعب) مربوط به آبياري شياري بود. اختلاف كارايي مصرف آب بين تيمارهاي آب آبياري 75 و 100 درصد معني‌دار نبود و بيشترين كارايي مصرف آب (49/4 كيلوگرم بر متر مكعب) در تيمار آبياري 125 درصد به‌دست آمد. هم‌چنين از نظر اقتصادي، سطح آبياري 125 درصد نسبت به ساير سطوح مورد استفاده مقرون به صرفه‌تر مي‌باشد.

To investigate yield and water use efficiency (WUE) of potato with tape and furrow irrigations, an experiment was performed at Hamadan Agricultural and Natural Resources Research Center (Ekbatan station) in 2004. The experiment was arranged in a split-plot experimental design based on completely randomized block with 3 replications of irrigation water amount as the main factor (75%, 100%, 125% of cumulative evaporation from class A pan) and sub-factor of irrigation method [including tapes in the middle of furrow ridge on soil surface (TD0), tapes in the middle of furrow ridge at the depth of 5 cm (TD5), tapes on the sides of furrow ridge on soil surface (TS0), and furrow irrigation (F)]. The results indicated that yield of potato increased with increasing water use. Regardless of irrigation method, maximum (32.51 ton/ha) and minimum (19.33 ton/ha) yield of potatoes was achieved with 125% and 75% irrigation water treatments, respectively. The lowest yield (21.35 ton/ha) was obtained in furrow irrigation and the highest yield (28.91 ton/ha) belonged to tape irrigation (TD5 treatment). The highest WUE (4.68 kg/m3) belonged to tape irrigation (TD5 treatment) and the lowest WUE (3.32 kg/m3) belonged to furrow irrigation (F). The difference in WUE between 75% and 100% irrigation water treatments was not significant. The highest WUE (4.49 kg/m3) was achieved in treatment 125%. Also, it is more economical to use irrigation water treatment of 125%, as compared with other irrigation water treatments.