بررسي بافت شناختي و سيتوشيميايي مراحل مختلف رويانزايي گياه قيچ

Histological and Cytochemical Study of Embryogenesis stages in Zygophyllum fabago

شكل‌گيري دانه يكي از مراحل مهم توليد مثل در گياهان دانه‌دار به شمار مي‌رود. در اين پژوهش بررسي تكوين تخمك، اندوسپرم و رويان زايي گياه قيچ (Zygophyllum fabago) با استفاده از تكنيك‌هاي ميكروسكوپي مدنظر قرار گرفته است. نمونه‌ها از مراحل مختلف نموي جمع‌آوري و تثبيت گرديدند، نمونه‌هاي تثبيت‌شده با روش-هاي رنگ‌آميزي مختلف هيستولوژيكي و سيتوشيميايي مطالعه شدند. مشاهدات اوليه نشان داد كه تخمك از نوع واژگون و دو پوسته‌اي است. پوشش خارجي تخمك در طي تكوين، به تزئينات پوسته دانه تبديل مي‌گردد؛ بنابراين دانه از نوع تستايي است. در دانه قيچ آندوسپرم ابتدا از نوع هسته‌اي مي‌باشد؛ اين امر ارتباط رويان با بافت اندوسپرم را سهولت مي‌بخشد. با ادامه نمو دانه روند سلولي شدن آندوسپرم ديده مي‌شود. آندوسپرم سلولي شده در اين گياه به-تدريج به سمت فضاهاي مركزي كيسه جنيني توسعه پيدا مي‌كند و كل فضاي كيسه جنيني را اشغال مي‌نمايد. درواقع دانه از نوع اندوسپرم دار بوده و بافت اندوسپرم تا مرحله رويان بالغ باقي مانده و تحليل نمي‌رود. همچنين مراحل رويان كروي، قلبي، اژدري و رويان بالغ به همراه بخش‌هاي مريستم انتهاي ريشه، هيپوكوتيل، مريستم انتهاي ساقه و لپه‌ها مشخص مشاهده شد. نتايج سيتوشيميايي نشان داد كه با رشد بيشتر دانه، تشكيل دانه‌هاي انبوه نشاسته و به دنبال آن ضخيم‌شدگي ديواره‌ها اتفاق مي‌افتد كه موجب كاهش شديد حفره‌هاي سلولي و نيز سخت شدن اين بافت مي‌گردد. از طرفي مشخص شد كه فراواني مواد ذخيره‌اي ليپيدي در بافت اندوسپرم نسبت به مواد پروتئيني بيشتر است. بر خلاف اندوسپرم، در بافت رويان بالغ مواد كربوهيدراتي با رنگ آميزي PAS تشخيص داده نشد.

The formation of the seed is part of the process of reproduction in seed plants. The study of the ontogeny of endosperm and embryogenesis was considered in current research using microscopic techniques. The samples were collected from different developmental stages. Then, the fixed samples were studied by different histochemical methods. The observations indicated that the ovule was of the anatropous and bitegmic type. The outer layers were removed in the early stages. Thus, the seeds of Z. fabago were categorized of testal type. During the early developmental stages, the endosperm was of nuclear type and then changed into the cellular type. This makes it easier for the embryo to connect with endosperm tissue in early stages. The endosperm develops gradually toward the central spaces and occupies the entire space of the embryo sac. In fact, the endosperm tissue remains until mature embryo stage and was not degenerated. Also globular, heart-shaped, torpedo-shaped and mature embryo stages along with the RAM, hypocotyl, and SAM were observed. Cytochemical tests indicated that in the later stage of seed development, the formation of starch grains and the strongly thickening of cell walls were occurred, causing considerable reduction of cell cavities as well as hardening of this tissue. In the other hand, the cell storage in the endosperm tissue was more lipid-based than proteinaceous compounds. But in mature embryo no carbohydrate was detected.