ريزازديادي گياه نرگس (Narcissus tazetta L) تحت تيمارهاي هورموني متفاوت و انتقال به خاك گياهچه ها

Micropropagation of Narcissus tazetta L. treated with different hormones and transfer of plantlets to the soil

گياه نرگس Narcissus tazetta L از خانواده ليلياسه، گياهي است كه علي‌رغم تقاضاي زياد در بازار، تكثير رويشي بسيار كندي دارد. به منظور تكثير سريع، در اين مطالعه ريزازديادي گياه نرگس از طريق كشت بافت تحت تاثير هورمون هاي متفاوت و انتقال به خاك گياهچه‌ها بررسي گرديد. ريزازديادي اين گياه در سه مرحله القا اندام‌هاي هوايي، تكثير آنها و توليد پياز و ريشه از قطعات جدا‌كشت صورت گرفت. نتايج نشان داد بهترين محيط براي القا اندام‌هاي هوايي محيط MS تغيير يافته داراي 4 ميلي‌گرم بر ليتر BAP و 12/0 ميلي‌گرم بر ليتر NAA است و در‌صورت انتقال اندام‌هاي هوايي القا شده به محيط MS داراي 2 ميلي‌گرم بر ليتر BAP و 0/12 ميلي‌گرم بر ليتر NAA بيشترين تكثير حاصل شد. با انتقال اين اندام‌ها به محيط كشت MS داراي 9% ساكارز و 1/0 ميلي‌گرم بر ليتر NAA حداكثر تعداد پيازها به دست آمد كه پس از گذشت 4 ماه قطر آنها به mm 20-12 رسيد. ريشه‌هاي توليد شده در قاعده پياز‌ها، در اين محيط نسبت به محيط ديگر (محيط فاقد هورمون)، كوتاه و ضخيم‌تر بودند. گياهان پياز‌دار حاصل با ساليسيليك‌اسيد تيمار و به خاك منتقل شدند و در خاك تحت تاثير قارچ‌كش كاربندازيم قرار گرفتند. كاربندازيم موجب افزايش درصد زنده‌ماني گياهان (100%) شد ولي ساليسيليك‌اسيد تاثيري بر روي موفقيت انتقال به خاك نداشت. تعداد بالاي پياز‌هاي به دست آمده و درصد بالاي بقاي گياهان باززايي شده در خاك نشان مي‌دهد ريزازديادي يك روش مناسب جايگزين براي كشت سنتي است.

Narcissus tazetta L. of the Liliaceae family, despite the high demand market has very slow vegetative propagation. For the rapid propagation, in this study micropropagation of Narcissus under different hormones and soil transfer of plantlets was investigated. Micropropagation of this plant was done in three procedures: induction, proliferation and bulb production from explants. It was found that the best medium for shoot induction is modifiedMS+ 4 mg l-1 BAP +0.12 mg l-1 NAA and shoot clumps which were cultured on the MS+2 mg l-1 BAP +0.12 mg l-1 NAA medium, showed the most proliferation. Transferring these shoot clumps to MS+ 9% sucrose + 0.1 mg l-1 NAA medium resulted in maximum bulbs production. After 4 months, the bulbs were 12–20 mm in diameter. In this medium, roots were thicker and shorter than the ones grown without NAA. The bulbous plants treated with salicylic acid and transferred to soil and then treated with Carbendazim fungicide. Carbendazim increased survival percent (100%) but salicylic acid did not have any effect on success of transferring to soil. The high number of bulbs and high percentage of survival of regenerated plants in soil indicated that micropropagation is an effective alternative method compare to traditional method.