اثر بوته‌ميري بر افزايش رقابت گونه‌هاي علفزار پارك ملي گلستان

Effect of Shrub Death on Competitions of Grasslands Species in Golestan National Park

روابط زيستي تأثير زيادي بر كاركرد زيست‌بوم دارد. اين مطالعه به دنبال بررسي تغييرات روابط زيستي تحت تأثير بوته‌ميري در جهت‌هاي مختلف است. براي اين منظور در دو جهت شمالي و جنوبي 20 بوته اسپرس زنده و مرده و به‌صورت جفتي به همان تعداد پلاتي در بيرون به‌طور تصادفي انتخاب و گونه‌هاي زيراشكوب آن‌ها بررسي شد. براي تعيين اصلي‌ترين عامل تأثيرگذار بر گونه‌ها، از مدل خطي تركيبي عمومي و مقايسه بين جهت‌ها و سلامت بوته از آزمون تي غيرجفتي استفاده شد. نتايج نشان داد در زير بوته زنده و مرده، پهن‌برگان چندساله به‌ترتيب (6/35، 2/8 درصد) و بوته‌اي‌ها (3/25، 0/60 درصد) كاهش معني-داري داشتند. در دامنه جنوبي به‌ترتيب در زير بوته زنده و مرده درصد پوشش مجموع گونه‌ها (17/55، 6/85 درصد)، گندميان چندساله (1/70، 5/98 درصد)، پهن‌برگان چندساله (2/38، 5/28 درصد) و بوته‌اي‌ها (1/18، 3/40 درصد) در زير بوته مرده كاهش معني‌داري نشان دادند. بر اساس نتايج مدل، در مجموع گونه‌ها، سلامت بوته (0/0001=P<21/25; F) بيش‌ترين تأثير را بر روي شاخص روابط زيستي گونه‌ها داشت. در دامنه جنوبي در زير بوته مرده (0/58- درصد) ميزان رقابت بيش‌تر از زنده (0/14- درصد) مي‌باشد. همچنين در گندميان چندساله، جهت (0/0001=P<551/47;F) بيش‌ترين تأثير را داشت. در هر دو بوته زنده و مرده پوشش در دامنه شمالي بيش‌تر از جنوبي مي‌باشد. بر پهن‌برگان چندساله سلامت بوته (0/009=P<7/22;F) بيش‌ترين تأثير را دارد به‌طوري كه در دامنه شمالي پس از مرگ بوته (0/36- درصد) پوشش گونه‌ها نسبت به قبل (0/004- درصد) كاهش معني‌داري داشت. به‌طور كلي بوته‌ميري باعث افزايش رقابت مي‌شود.

The biotic interactions have the strong impact on the ecosystem function. This study aims on the investigation of biotic interactions influenced by shrub death in two exposures. Therefore, 20 alive and 20 dead Onobrychis cornuta cushions were selected in each exposure and for each of the plots one plot with the same size in open space were selected (in total 160 plots) and their plant species were recorded. In order to determine the main effects, GLMM were applied and T test were used to compare mean between shrub health and exposures. Our results showed that under alive and dead shrubs, perennial herbs (2.8 and 6.35 %) and shrubs (0.6 and 3.25 %) were significantly reduced, respectively. In the southern exposure, total cover of species (17.55 and 6.85), perennial grasses (1.70, 5.98), perennial herbs (2.38, 5.28) and shrubs (1.18, 3.40) were declined under dead shrubs respectively. GLMM results showed that shrub health has the strongest effects (F=21.25; P<0.009) on RII. In the southern exposure, competition was higher under dead shrubs (-0.58) than alive shrubs (-0.14). Exposure had strongest effects on the perennial grasses (F=551.47; P<0.0001) which in both dead and alive shrubs the cover in the northern exposure is higher than southern exposure. Shrub health has highest effects on perennial herbs (F=7.22; P<0.009) and in the northern exposure shrub death (- 0.36) reduced RII significantly compare to alive shrubs (- 0.004). Cushion death increase competition which limit occurrence of understory species.