اثر چند نوع محيط كشت، تيمار ضد عفوني و هورموني جهت ريز ازديادي برخي پايه‌هاي سيب (Mallus domestica Borkh)

The effects of medium, sterilization and hormonal treatment on micropropagation of some apple (Mallus domestica Borkh.) rootstocks

ريزازديادي سيب نقش مهمي در ايجاد گياهان سالم، فاقد بيماري و در تكثير سريع پايه‌هاي داراي صفات مناسب دارا است. در اين تحقيق اثر شرايط ضدعفوني، نوع محيط كشت و تيمارهاي مختلف هورموني بر ميزان آلودگي، تعداد شاخه جانبي، طول ساقه، كالوس زايي و تعداد برگ سه پايه رويشي M106، M111 و B9 با استفاده از آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار مطالعه شد. ريز نمونه ها پس از شستشوي سطحي با غلظت هاي مختلف كلريد جيوه و هيپوكلريت سديم ضدعفوني شده و سپس در محيط هاي كشت MS تغيير يافته، WPM و DKW كشت شدند. كمترين آلودگي با استفاده از كلريد جيوه 0/1 % و اتانول 70% به ترتيب به مدت 3 دقيقه و 30 ثانيه حاصل شد. در اين آزمايش، محيط كشت MS تغيير يافته همراه با 0/1 ميلي گرم در ليتر هورمون بنزيل آدنين با بيشترين رشد، استقرار موفق تري داشت. مقايسه ميانگين ها نشان داد كه پايه رويشي M106 از نظر كليه صفات مورد مطالعه با ساير پايه هاي رويشي تفاوت معني داري دارد به طوري كه بالاترين طول ساقه، كالوس زايي و تعداد برگ در اين پايه مشاهده شد. بيشترين شاخه زايي از تيمار هورموني 0/1 ميلي گرم در ليتر IBA و 2 ميلي گرم در ليتر BAP حاصل شد. نتايج نشان داد كه عكس‌العمل ژنوتيپ ها به شرايط محيط كشت متفاوت است به‌طوري‌كه پايه رويشي B9 پاسخ بهتري نسبت به ساير ژنوتيپ ها در صفت شاخه زايي نشان داد.

Micropropagation of apple has played an important role in the production of healthy, disease-free plants and in the rapid multiplication of rootstocks with desirable traits. In this study, the effects of disinfection, medium type and plant hormone on contamination, number of lateral branches, shoot length, callus induction, number of leaves of three rootstocks M106, M111 and B9 as factorial experiment in completely randomized design with three replications were investigated. The explants Surface sterilized by different concentrations of mercuric chloride and sodium hypochlorite and then were cultivated in modified MS, WPM and DKW media. The lowest contamination achieved by mercuric chloride (0.1%) and ethanol (70%) for 3 minutes and 30 Seconds, respectively. In this study, the modified MS medium supplemented with 0.1 mg/L BA with maximum growth had more successful establishment. Mean comparisons showed that rootstock M106 in terms of all studied traits, have a significant difference with other rootstocks, and So that the highest shoot length, leaves number and callus induction observed in this rootstock. The maximum branch initiation achieved from medium supplemented by 0.1 mg/ L IBA and 2 mg/ L BAP. The results showed that genotypes respond differently to culture conditions, as the rootstock B9 showed better response to branch initiation than other genotypes.