بررسي فلورستيك رويشگاه‌هاي دو گونه انحصاري و در معرض تهديد روشن‌بال (Diaphanoptera Rech.f) در شمال شرقي ايران

Floristic survey sites of two threatened endemic species of the genus (Diaphanoptera Rech.f.) from Northeastern region of Iran

اين تحقيق به منظور بررسي فلورستيك رويشگاه‌هاي دو گونه انحصاري و در معرض تهديد روشن‌بال خراساني (Diaphanoptera khorasanica Rech.f) در خراسانهاي رضوي و شمالي و روشن‌‌بال آلمه اي(D. stenocalycina Rech.f. & Schiman) در دشت ميرزابايلوي پارك ملي گلستان صورت گرفت. هردو گونه متعلق به تيره ميخك يا Caryophyllaceae مي باشند كه در ناحيه ايرانو-توراني پراكنش داشته و گياهاني علفي و چند ساله هستند. روشن‌‌بال خراساني در خاكهاي سرخ و روشن‌‌بال آلمه‌اي در خاكهاي شور رويش دارند. با استفاده از منابع فلور، نقشه‌ها ي رقومي (250000 :1) و پيمايش ميداني، رويشگاههاي گونه هاي خراساني و آلمه‌اي شناسايي و محدوده پراكنش و نقاط ارتفاعي آنها ثبت گرديد. فنولوژي گياهان بررسي و نمونه هاي هرباريومي مربوط به 131 تاكسون از گياهان روشن‌‌بال و گونه هاي همراه آنها در رويشگاهها جمع آوري و با استناد به منابع فلور شناسايي گرديدند. شكل زيستي غالب در رويشگاههاي مورد مطالعه همي‌كريپتوفيت ميباشد. اشكال زيستي فانروفيت، كامفيت، كريپتوفيت، تروفيت و پارازيت‌هاي يكساله و چندساله در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. بيشترين درصد گياهان رويشگاه‌هاي روشن‌بال خراساني متعلق به تيره‌هاي Asteraceae, Poaceae, Lamiaceae, Fabaceae و Brassicaceae و رويشگاه روشن‌بال آلمه‌اي مربوط به تيره‌هاي Poaceae و Chenopodiaceae مي‌باشد. با توجه به وابستگي شديد اين دو گونه به وضعيت اقليمي و خاك مناطق مورد مطالعه، هر دو گونه روشن‌بال نياز جدي به حفاظت مطلوب و اصولي دارند.

The goal of this research is floristic survey sites of threatened endemic species Diaphanoptera khorasanica Rech.f. in khorassan Razavi and Northern khorassan provinces and D. stenocalycina Rech.f. & Schiman in Mirzabaylou desert of Golestan National Park. Both species grow in Irano-Turanian region. They are herbaceous perennial and belong to the Caryophyllaceae family. D. khorasanica grow in red soils (serpentine) and D. stenocalycina in saline soils. Using flora sources, digital maps (1:250,000) and field surveys, the habitats of both species were identified and their elevation, longitude and latitude were recorded. phenology reviews and plant specimens of 131 taxon and their associated species in the habitats were collected. They were identified based on the flora references. The dominant life forms in the studied habitats are hemicryptophytes. Life forms of phanerophytes, chamaephytes, cryptophytes, therophytes, annual and perennial parasites are in the next ranks. Most of the families in the habitats of D. khorasanica are Asteraceae, Poaceae, Lamiaceae, Fabaceae, Brassicaceae and in the habitats of D. stenocalycina are Chenopodiaceae and Poaceae families. Due to the strong dependence of these two species on the climatic and soil conditions of the studied areas, both species have a strong need to optimal conservation.