بررسي تغييرات بلندمدت وسعت مانگروها و جوامع گياهي شورپسند در رويشگاه‌هاي مانگرو ايران (مطالعه موردي: رويشگاه‌هاي مانگرو استان هرمزگان)

Investigation of long-term mangrove and saltmarsh area changes in the Iranian mangrove habitats (Case study: mangroves of Hormozgan province)

اكوسيستم‌هاي مانگروها و جوامع گياهي شورپسند مجاور آن‌ها خدمات اكوسيستمي گوناگوني را ارائه مي‌دهند كه نقش مهمي در پايداري اكوسيستم ساحلي بر عهده دارد و بر هم خوردن تعادل ميان اين دو اكوسيستم سبب افت كيفيت اين خدمات مي‌شود. ازاين‌رو بررسي تغييرات بلندمدت رخ‌داده در گستره اين دو اكوسيستم مي‌تواند به ارائه راهكارهاي لازم براي حفظ تعادل و خدمات اكوسيستمي آن‌ها كمك نمايد. لذا هدف اين مطالعه نيز بررسي تغييرات ايجادشده در گستره مانگروها و جوامع گياهي شورپسند موجود در رويشگاه‌هاي مانگرو استان هرمزگان در يك دوره زماني بلندمدت است. بدين منظور با تجزيه‌وتحليل تصاوير ماهواره‌اي، گستره اين دو نوع پوشش گياهي در مقاطع زماني 1986، 2000 و 2016 نقشه‌سازي شد و تغييرات آن طي زمان موردبررسي قرار گرفت. نتايج اين مطالعه نشان داد كه به علت كاهش قابل‌توجه درروند افزايش وسعت مانگروها در زون‌هاي رويشگاهي گوناگون، وسعت مانگروهاي استان طي دوره 30 ساله (1986 تا 2016) تنها به ميزان 17 هكتار افزايش‌يافته است و در همين دوره، جوامع گياهي شورپسند داراي افزايش وسعت قابل‌ملاحظه‌اي بوده‌اند (در حدود 9270 هكتار). درواقع مي‌توان گفت كه عوامل محيطي گوناگوني مانند تغييرات اقليمي، ژئومورفولوژي و هيدرولوژي محلي و نيز فعاليت‌هاي انساني سبب محدودسازي روند توسعه مانگروها، ايجاد شرايط مناسب براي توسعه جوامع گياهي شورپسند و افزايش وسعت آن‌ها در رويشگاه‌هاي استان هرمزگان در طول اين دوره شده است.

In general, investigation of changes occurred in the area of mangrove and saltmarshes indicates the balance between these two ecosystems and plays an important role in providing necessary solutions to maintain their ecosystem services. Hence, the aim of this study was to investigate the changes in the expanse of mangroves and saltmarshes in the mangrove habitats of Hormozgan province during a long-term period. For this purpose, by analyzing satellite images, the area of these two types of vegetation in the 1986, 2000 and 2016 was mapping and its changes were investigated over time. The results of this study showed that due to a significant reduction in the area of various mangrove habitat zones, the extent of mangroves over the 30-year period (1986 to 2016) has increased only by about 1457 ha (18% of original area) and in the same period, saltmarshes had significant increase in area (about 9270 hectares). The reason of this can be due to the various environmental factors which have limited the development of mangrove forest and have provided appropriate conditions for prevailing saltmarshes and development of their area in mangrove habitats of Hormozgan province.