پديد آورندگان :
زارعي، علي اصغر دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران - دانشكده محيط زيست و انرژي - گروه محيط زيست و انرژي , كابلي، محمد دانشگاه تهران - دانشكده منابع طبيعي - گروه محيط زيست , نوراني، الهام دانشگاه ناگاساكي - گروه محيط زيست، ژاپن
كليدواژه :
خرس قهوه اي , لانه هاي زمستان خوابي , كوه خم , استان فارس
چكيده فارسي :
بخش مهمي از چرخه زندگي خرس‌هاي قهوه‌اي خواب زمستاني است و بنابراين لانه زمستان‌گذراني از اهميت ويژه‌اي براي اين‌گونه برخوردار است. در اين مطالعه ويژگي‌هاي ساختاري لانه‌هاي خرس‌هاي قهوه‌اي در منطقه كوه‌خم در حاشيه شمالي پارك ملي بختگان مورد بررسي قرار گرفت. ويژگي‌هاي لانه‌ها شامل ارتفاع دهانه ورودي، عرض دهانه ورودي، عرض خوابگاه، ارتفاع خوابگاه، طول تونل، عرض تونل، طول لانه و ابعاد بستر خواب در 20 لانه حضور و همچنين 20 غار كه آثار حضور خرس‌ها در آن‌ها يافت نشد (نقاط عدم حضور گونه)، ثبت گرديد. براي هر لانه متغيرهايي در سطح سيماي سرزمين شامل ارتفاع، شيب، جهت، فاصله تا جاده، فاصله تا سكونت گاه‌هاي انساني و فاصله تا منابع آب نيز اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه خرس‌هاي قهوه‌اي در اين ناحيه از غارهاي طبيعي، شكاف صخره‌ها و همچنين زير تخته‌سنگ‌ها براي زمستان خوابي استفاده مي‌كنند. هشت لانه فعال داراي بستر خواب بودند كه از مواد گياهي براي ساخت آن‌ها استفاده شده بود و ميانگين طول، عرض و عمق آن‌ها به ترتيب 7 ×70 × 78 سانتي‌متر محاسبه شد. همچنين نيم‌رخ لانه‌هاي زمستان‌گذراني خرس‌هاي قهوه‌اي اين منطقه نيز تعيين و طراحي شد. مقايسه لانه‌هاي خرس و مكان‌هاي عدم حضور گونه توسط آزمون t نشان داد كه بين متغيرهاي ارتفاع و عرض دهانه ورودي در مقياس خرد و فاصله تا جاده، فاصله تا سكونتگاه‌هاي انساني، فاصله تا منابع آب، شيب و ارتفاع در مقياس سيماي‌سرزمين تفاوت معني‌داري وجود دارد و احتمالاً اين فاكتورها در انتخاب محل خواب زمستاني خرس‌ها مورد توجه قرار مي‌گيرند.
چكيده لاتين :
Winter denning is a major event in the life cycle of brown bears, making den sites important
components of bear habitat. In the present study, we investigated the structural characteristics of
brown bear dens in Kouhkhom region, located north of Bakhtegan National Park. Structural
characteristics, including entrance height, entrance width, chamber width, chamber height,
tunnel length, tunnel width, den length, and bed dimensions, were measured for 20 dens
(presence locations) and 20 caves where signs of bear were not found (absence locations). For
each location, landscape variables including elevation, slope, aspect, distance to roads, distance
to human settlements, and distance to water were also determined. Our results indicate that
brown bears in this region occupy natural caves, rock crevices, and excavated holes under
boulders as winter dens. We recorded eight active dens with bedding made with plant material,
with an average dimension of 7×70×78 cm3. The profiles of winter dens in the region were
outlined. A comparison of presence and absence locations using two independent samples t test
showed significant differences in entrance height and entrance width at the micro scale, and
distance to roads, distance to human settlements, distance to water, slope, and elevation at the
landscape level. It is very likely that these variables are important determinants of den site
selection by brown bears.
