بررسي ريشه‌هاي ايراني و روابط بينامتني در داستان «خليل» اثر لئانيد لئوناف نويسنده روسي

Intertextual Relationships in the Story of Khalil and Its Iranian Roots

پژوهش حاضر به بررسي روابط موروثي و بينامتني داستان «خليل» اثر لئانيد لئوناف نويسنده سده بيست روسيه پرداخته است. اين اثر تحت تاثير آثار ادبيات عرفاني و كلاسيك ايران و با فضايي شرقي و ايراني خلق شده است؛ بنابراين براي دستيابي به اين هدف، ابتدا به توضيح بينامتنيت و چگونگي تلاقي متون در آثار خواهيم پرداخت و سپس اثر «خليل» را به عنوان يكي از آثارمنعكس كننده اين نظريه بررسي خواهيم كرد. الگوي اوليه (پروتوتيپ)، قهرمان (خليل) از پادشاهان ايراني دوره تيموري است و الگوي زماني مكاني (كرونوتوپ) داستان نيز مربوط به ايران باستان است. فضاي شرقي داستان از طريق استفاده از تعداد زيادي از واژه هاي فارسي در متن، پرداختن به شخصيت اثر با ويژگي قهرمانان ادبي ايراني و همچنين ساختار ظاهري و سبك زباني مشابه آثار ايراني به خواننده القاء مي شود. اين داستان با روايت هاي عرفاني، اسطوره اي و عاميانه از حيث مضمون و ساختار، داراي قرابت هاي معنايي و ساختاري است و مضامين، مفاهيم و بن مايه هاي آن از حكايت هاي گوناگون اقتباس شده است و هر يك بر قسمتي از داستان تاثير نهاده است. در پايان به روش تحليلي تطبيقي نشان خواهيم داد كه لئوناف تا چه ميزان در آفرينش داستاني ويژه با گفتماني چند سويه و تلفيق شده با سنت هاي روايي شرقي موفق بوده است.

In the present study we examine the hereditary and intertextual relationships in Khalil, a short novel written by Leonid Leonov, Russian author of the 20th century. The story is influenced by Iranian mystical and classical literature and has been created with Oriental and Iranian tone. So, we take into account the concept of intertextuality and examine the impact of texts on each other. The prototype of the hero of the story (Khalil) is one of the kings of the Timurid era, and the chronotope (spatio-temporal) pattern of the story relates to ancient Iran. The Oriental atmosphere of the story is conveyed to the reader through the use of a large number of Persian words and a language style similar to Iranian works. Also, the main character of the story has characteristics similar to those of Iranian literary heroes. In terms of content and structure, there are semantic and structural connections between mystical, mythical, and folk narratives and the story. Its themes and contents have been adapted from various anecdotes, and each of them has influenced part of the story. In the end, by using descriptive-analytical method, we show how successful Leonov is in creating a special story with a multi-dimensional discourse combined with Eastern narrative traditions.