تماس زبان هاي فارسي و تركي آذربايجاني و تأثير آن بر ساخت جملات مركّب تركي آذربايجاني

Contact between Persian and Turkish Azeri Languages and its Impact on the Composition of Azeri Compound Sentences

تحقيق حاضر قصد دارد تا تغييرات نحوي حاصل از تأثير زبان فارسي بر جملات مركب زبان ‌‌‌‌‌تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني را مطالعه نمايد. داده‌‌ها از منابع معتبر مرتبط با زبان تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني و تعاملات زباني گويشوران تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني‌‌ مناطق مركزي استان اردبيل (30 نفر) گردآوري شد. تحليل داده‌‌ها نشان داد كه وام‌‌گيري جزغيرفعلي و حروف‌‌ربط زبان فارسي باعث شده است تا گويشوران تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني از ميان دو يا چند ساخت‌‌ نحوي جايگزين زبان خود، الگوهاي منطبق با ساخت‌‌هاي مشابه و متناظر در زبان فارسي (بند متممي راست‌انشعابي، ساخت سببي تحليلي، بند موصولي پس‌‌هسته‌اي و بند وابسته با حرف‌‌ربط آغازي)، را انتخاب كرده و به‌‌‌كار بندند. تغييرات نحوي حاصل از تأثير زبان فارسي بر تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني، تغييراتي بيگانه با نحو آن زبان نيست، بلكه همۀ اين ساخت‌‌هاي نحوي در تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني وجود دارد و فقط فراواني كاربرد آنها با بهره‌‌‌گيري از راه‌‌كارهاي تخصيص و گسترش، افزايش يافته است. تغييرات نحوي حاصل كه اغلب دلايل كاربردي دارد؛ در جهت همگرايي زبان تركي‌‌‌‌‌آذربايجاني با زبان فارسي انجام يافته است.

The present study intends to study the syntactic changes resulting from the influence of Persian language on the Azerbaijani-Turkish compound sentences. The data were collected from authentic Turkish-Azerbaijani language sources and linguistic interactions of Azerbaijani-Turkish speakers in the central regions of Ardabil province (n = 30). Data analysis showed that non-verbal borrowing and Persian language articles have caused Azerbaijani-Turkish speakers to substitute their own language for two or more syntactic structures, patterns corresponding to similar and corresponding structures in Persian (right-sided complementary, analytical causative, syllable clause depending on initial article). Then, they have been selected and applied. The syntactic changes resulting from the influence of Persian language on Azerbaijani-Turkish are not unfamiliar to the language, but all of these syntactic constructions exist in Azerbaijani-Turkish, and their frequency of use has only increased with the use of allocation and extension strategies. The resulting syntactic changes, often for practical reasons, have been made in order to converge the Azerbaijani-Turkish language with the Persian language.