پيشرفت هاي نظري در تبيين گذارهاي فناورانه، با تأكيد بر نقش رويكرد سيستم هاي فني - اجتماعي

Theoretical Advances in Explaining Technological Transition, with Emphasis on Socio-technical Systems Approach

ظهور فناوري هاي جديد فقط به معني تغيير يا نسخ فناوري هاي موجود نيست، بلكه مقارن با ساختارها و تنظيمات اجتماعي جديدي است. ازاين رو، مديريت گذار فناورانه صرفاً به معني حمايت از تحقيقات و توسعۀ فناوري هاي نوظهور نيست و مستلزم حكمراني صحيحِ تغيير از سيستم فني - اجتماعي موجود به سيستم فني - اجتماعي جديدي است. توصيف اين تغييرات از اهداف رويكردها و چارچوب هاي گوناگوني نظير رويكرد سيستم هاي نوآوري (به ويژه رويكرد سيستم هاي نوآوري فناورانه) و رويكرد چند لايه اي است. نظريه پردازان بعضي از شاخه هاي مشتق از رويكرد چند لايه، يعني مديريت استراتژيك جاويژه ها و مديريت گذار يا توسعه هاي مفهومي سيستم هاي نوآوري فناورانه مثل موتورهاي نوآوري، رويكردي به مراتب تجويزي تر دارند. در اين مقاله، با ديدگاه مقايسه اي، به سِير شكل گيري اين رويكردها،اشتراك ها و افتراق ها و بنيان هاي نظري اي مي پردازيم كه در سِير توسعۀ اين رويكردها مؤثر بوده اند. به نظر مي رسد تلفيق بينش هاي حاصل از دو جريان اصلي، يعني رويكردهاي سيستم هاي نوآوري و رويكردهاي مبتني بر سيستم هاي فني - اجتماعي، آيندۀ تحليل و سياست گذاري گذارهاي فناورانه را شكل خواهد داد.

The emergence of new technologies means not only substitution or changes in existing technologies, but also emergence of new social settings and structures. Hence technological transition management is not simply supporting new technology development, but proper governance of change from a socio-technical system to a new socio-technical system. Some main frameworks and approaches such as innovation systems approach and multi-layer perspective explain these technological changes and transformations. Also some conceptual developments of theses main frameworks tend to follow a more prescriptive orientation. This paper compares these frameworks, the path of formation and theoretical foundations contributed to development of them. Growing convergence between innovation systems approach and multi-layer perspective framework based on socio-technical system thinking and their branches in recent researches is seen and shows that integration of insights of these approaches may provide new and more comprehensive rationale for policy making in the field of technological transition.