بررسي تأثير استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي بر حجاب و پوشش كاربران با تأكيد بر ابعاد‌ دين‌داري (مورد مطالعه:‌ كاربران زن شبكه اجتماعي اينستاگرام)

Investigating the Effect of Social Networks on Hijab with an Emphasis on the Religiosity Dimensions (Case Study: Female Users of Instagram Social Networking)

پژوهش حاضر به دنبال بررسي تأثير استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي بر حجاب و پوشش كاربران زن با تأكيد بر ابعاد دين‌داري است. جامعه آماري، كاربران فعال شبكه اجتماعي اينستاگرام مي‌باشد. ابزار اندازه‌گيري پرسشنامه بومي‌شده ميزان دين‌داري استارك و گلارك در پنج بعد و پرسش نامه محقق ساخته حجاب و پوشش بود. روايي صوري و محتوايي اين پرسشنامه به تأييد چند تن از اساتيد و صاحب‌نظران رسيد و پايايي آن نيز از طريق يك آزمون مقدماتي با استفاده از آلفاي كرونباخ‌ در متغير‌ دين‌داري (911/0) و متغير حجاب و پوشش (751/0) به دست آمد. تجزيه ‌و تحليل اطلاعات در دو سطح آمار توصيفي و استنباطي، به وسيله نرم‌افزار 21/spss صورت گرفته است. يافته‌هاي اين تحقيق نشان داد تأثيري معكوس ميان ميزان استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي، ميزان رضايت و ميزان اعتماد به شبكه‌هاي اجتماعي با حجاب و پوشش كاربران وجود دارد. اما ميزان ابعاد دين‌داري (بعد اعتقادي، بعد مناسكي‌، بعد پيامدي، بعد شناختي و بعد احساسي) با حجاب و پوشش كاربران داراي تأثير مستقيم و مثبت بوده است. همچنين از طريق آزمون تحليل مسير مشخص شد كه متغير ميزان دين‌داري بر حجاب و پوشش كاربران تأثير نسبتاً قوي دارد. در مجموع، نتايج نشان داد كه متغيرهاي ميزان استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي، ابعاد اعتقادي، مناسكي (مربوط به متغير دين‌داري)، ميزان اعتماد به شبكه‌هاي اجتماعي، ميزان رضايت از شبكه‌هاي اجتماعي و بعد پيامدي مربوط به متغير دين‌داري‌ به ترتيب داراي بيشترين تأثير بر‌ گرايش به حجاب و پوشش كاربران بوده‌اند.

This article examines the impact of social networks on female users’ hijab with an emphasis on religious dimensions. The statistical population was the active users on Instagram. The instruments of measuring were the locally adapted questionnaire of Glock and Stark Religious Involvement Measurement Model in five dimensions and the researcher’s own designed questionnaire on hijab and covering. The formal and content validity of this questionnaire was confirmed by a number of professors and experts and its reliability was assessed through a preliminary test using Cronbach's alpha in the religiosity variable (0.911) and hijab and covering (0.751) variables. Data analysis was conducted at two levels of descriptive and inferential statistics using spss/21 software. The findings of this study showed that there is an inverse relationship between the amount of social network use, the degree of satisfaction and the level of trust in social networks with the user’s hijab. However, the relationship between the dimensions of religiosity (religious beliefs, religious dimension, consequential dimension and emotional dimension) was found to be directly and positively correlated with the hijab of the users. Also, through the path analysis, it was proved that the degree of religiosity has a strong impact on how the users cover their bodies. The variables like the degree of using social networks, aspects of ritual and belief- related variables, trust in social networks, satisfaction from social networks and consequential side of religiosity have, in the order given, the highest impact on the tendency towards hijab and the users' body covering.