مطالعۀ عوامل تاثير‌گذار بر تقويت مشاركت اجتماعي دانشجويان در انجمن‌هاي علمي دانشجويي (مورد مطالعه: انجمن‌هاي علمي دانشگاه فردوسي مشهد)

Studying the Factors Affecting Social Participation in Student Associations (Case Study: Ferdowsi University of Mashhad)

انجمن­هاي علمي به عنوان نهادي كه مي‌تواند در تقويت روابط موجود در اجتماع علمي تأثير قابل توجهي داشته باشد حائز اهميت است و از اين‌جهت نيازمند مطالعات متعدد در مورد كاركردها، ساختار و شناسايي عوامل موثر بر ارتقاء كاركردهاي آن و دست‌يابي به اهداف است. امري كه تحقيق حاضر به نوبۀ خود در صدد انجام آن است. هدف تحقيق حاضر شناسايي عوامل تاثير گذار بر تقويت مشاركت اجتماعي دانشجويان در فعاليت­هاي دانشجويي انجمن­هاي علمي است. امري كه بدون شك ادامۀ حيات انجمن­هاي علمي در سطح دانشگاه­ها به آن وابسته است و درصورت غفلت باعث تشريفاتي شدن و حتي حذف انجمن­هاي علمي خواهد شد. در اين پژوهش از روش پيمايشي استفاده شده است. جامعۀ آماري تحقيق حاضر را تمامي دانشجويان مقطع كارشناسي دانشگاه فردوسي (9977 نفر) در سال تحصيلي 96-97 تشكيل مي­دهند كه از اين تعداد 150 نفر با استفاده از نمونه­گيري طبقه­بندي تصادفي به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. نتايج توصيفي نشان از پايين بودن ميزان مشاركت اجتماعي دانشجويان (40%) در فعاليت­هاي انجمن­هاي علمي است. اما تمام متغيرهاي مستقل تحقيق (اعتماد اجتماعي، كارآمدي انجمن­هاي علمي، مزاياي عضويت در انجمن­ها و ارتباط انجمن­ها با گروه­هاي آموزشي) برخلاف متغير مشاركت از ميانگين به نسبت مطلوبي (متوسط رو به بالا) در بين دانشجويان نمونه تحقيق برخوردار بوده­اند. نتايج مربوط به تحليل­هاي استنباطي تحقيق نشان داد كه بين متغيرهاي مستقل تحقيق و مشاركت اجتماعي دانشجويان همبستگي معناداري وجود دارد. در كنار اين يافته­ها، نتايج مربوط به تحليل مسير تحقيق نيز نشان داد كه از بين متغيرهاي تحقيق، متغير كارآمدي انجمن­ها مجوز ورود به مدل تحليل مسير را پيدا نكرده است و متغيرهاي ديگر نيز در حدود 20 % از تغييرات مربوط به مشاركت اجتماعي را تبيين نموده­اند. نتيجۀ كلي تحقيق بيانگر اينست كه مشاركت دانشجويان در انجمن­هاي علمي تحت تاثير منفعتي است كه از اين مشاركت دريافت مي كنند. منفعتي آني و قابل درك براي دانشجويان مي­تواند آن‌ها را متقاعد به شركت در چنين نهادها و انجمن­هايي كند. در كنار اين امر اعتماد نيز افزايش مشاركت را تقويت مي­كند.