فناوري عامل تغيير شركت‌هاي ملي از بازيگراني منفعل به بازيگراني پويا در صنعت جهاني نفت

Technology as The Main Driver Behind The National Oil Companies Journey from a Passive to Dynamic Role in The Global Oil Industry

صنعت نفت از زمان كشف آن تاكنون مسير پرفراز و فرودي را طي كرده و در اين ميان، صنعت نفت دستخوش تحولاتي شده است. شركت هاي ملي، در پي موج ملي شدن صنعت نفت، در كشورهاي نفت خيز پا گرفتند. در پي انتقادات شديد به عملكرد اين شركت ها، آن ها كوشيدند، براي استفادۀ بهينه از منابع و ذخاير خود و كاهش دخالت شركت هاي بين المللي، تمامي توانمندي هاي رقبا را در عرصۀ رقابت در خود تقويت كنند. اين شركت ها از نقشي كاملاً منفعل به پويا و مهم و تأثيرگذار تبديل شدند؛ اما چطور توانستند اين راه طولاني را طي كنند و در محيط رقابتي دوام بياورند؟ هدف اصلي از نگارش اين مقاله بررسي سير تحول و قدرت گيري اين شركت هاي مهم نفتي است و تلاش شده تجارب و نيازمندي هاي رقابتي اين شركت ها بيان شود. موقعيت رقابتي اين شركت ها در مقايسه با قبل پيشرفت چشمگيري داشته است كه در سايۀ خلق توانمندي هايي مشابه با رقبا، از راه همكاري با آن ها در طرح هاي گوناگون، يادگيري و ارتقاي سطح مهارت هاي مديريتي و از همه مهم تر، توجه به فناوري و توانمندي هاي فناورانه و به تبع آن، سرمايه گذاري هاي عظيم در تحقيق و توسعه رخ داده است.

There have been so many ups and downs in the oil and gas industry that caused different challenges for the players. “Nationalization of resources” helped national oil companies to gain the position they have in today’s oil industry. This wave happened to reduce the power of international oil companies and their dominance on the oil reserves. Since then, national oil companies have tried to gain essential capabilities in order to survive in the competition. They started as a passive player, but continued on their way to becoming an active and effective player in today’s industry. The main reasons behind this catch-up process is: collaborative projects with competitors and alliances, increasing management skills, and gaining access to technology and building technological competences which seems to be the most important one. This article is about to discuss and present a literature review on how this catching up process occurred and highlight the reasons and important elements of this process.