كليدواژه :
مواد معدني , مواد جامد محلول , كارائي مصرف آب , خربزه , پيوندك
چكيده فارسي :
سابقه و هدف:
با توجه به كمبود منابع آبي در كشور، اتخاذ روش هاي كم آبياري و استفاده بهينه از منابع محدود آب، امري ضروري و اجتناب ناپذير است. يكي از راهكارهاي مناسب جهت مقابله با كم آبي، بكارگيري از تكنيك پيوند مي باشد. پايه هاي هيبريدي سيستم ريشه اي قوي و گسترده اي جهت جذب آب و مواد غذائي و انتقال آن به بخش هوائي (پيوندك) گياه پيوندي دارند. لذا استفاده از فن پيوند سبزي هاي ميوه اي، مي تواند به عنوان يك رويكرد براي افزايش مقاومت گياهان جاليزي به كم آبي مطرح باشد. مطالعات زيادي در دنيا، در مورد ويژگي‌هاي پايه‌هاي خاص گياهان جاليزي از جمله مقاومت به عوامل بيماري‌زا، دماهاي پايين خاك و تنش شوري انجام گرفته است. همچنين توده هاي گوناگون گياهان جاليزي، واكنش هاي متفاوتي در برابر شرايط كم آبي بروز مي دهند. اما اطلاعاتي راجع به تركيب پايه و پيوندك هاي گوناگون (توده هاي بومي) در پاسخ به شرايط كم آبياري به ندرت گزارش شده است.
مواد و روشها:
جهت بررسي اثرات كم آبياري بر برخي از پارامترهاي كمي و كيفي گياه خربزه توده بومي سوسكي سبز پيوندي و غير پيوندي آزمايش مزرعه اي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در مزرعه پژوهشي موسسه آموزش عالي امام خميني (ره) وابسته به وزارت جهاد كشاورزي واقع در شهرك مهندس زراعي در كرج در سال 1393 اجرا گرديد. در اين پژوهش از سه سطح آبياري 60 (5417/63 متر مكعب در هكتار)، 80 (6853/64 متر مكعب در هكتار) و 100 (8289/65 مترمكعب در هكتار) درصد بر اساس تخليه رطوبتي سهل الوصول، به صورت فاكتور اصلي و سه تركيب پيوندي شامل گياهان پيوندي روي كدوي هيبريدي شينتوزا، گياهان پيوندي روي كدوي هيبريدي فرو و گياهان پيوندي روي خربزه توده بومي سوسكي سبز و همچنين گياهان غير پيوندي (شاهد) در سه تكرار به صورت فاكتور فرعي تحت شرايط سيستم آبياري قطره اي اجرا شد. نياز آبي خربزه سوسكي سبز در مراحل مختلف رشد و نمو با استفاده از دستگاه پروفيل پروپ (PR2) اندازه گيري شد.
يافته ها:
نتايج نشان دادند كه گياهان پيوندي روي پايه هاي كدو به طور معني داري رشد رويشي، عملكرد و كارائي مصرف آب بيشتري در مقايسه با گياهان غير پيوندي داشتند. بيشترين (4/45 كيلوگرم در مترمكعب) كارائي مصرف آب بيوماس (WUEb) مربوط به سطح كم آبياري 60 درصد بود. همچنين اختلاف معني داري بين سطوح كم آبياري 60 و 80 درصد وجود نداشت. كمترين (59/5 كيلوگرم بر مترمكعب) و بيشترين (7/06كيلوگرم بر متر مكعب) كارائي مصرف آب ميوه (WUEy) به ترتيب به گياهان پيوندي روي پايه شينتوزا و گياهان پيوندي روي خربزه سوسكي سبز اختصاص داشت. همچنين حداقل (12/194 ميلي ليتر در 24 ساعت) و حداكثر (01/92 ميلي ليتر در 24 ساعت) حجم شيره خام آوند چوبي به ترتيب به پايه هاي شينتوزا و خربزه سوسكي سبز (گياهان خود پيوندي) مربوط بود. بيشترين (39/23 تن در هكتار) و كمترين (27/16 تن در هكتار) عملكرد بازار پسند ميوه به ترتيب در سطح آبياري شاهد و 60 درصد ثبت شد. مقادير غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم برگ گياهان پيوندي روي پايه هاي كدو در مقايسه با گياهان خود پيوندي به طور معني داري بيشتري بود. بيشترين (12/56 درجه بريكس) مواد جامد محلول گوشت ميوه مربوط به سطح كم آبياري 80 درصد بود. همچنين اسيديته كل ميوه به طور معني داري تحت تاثير سطوح آبياري و پيوند قرار نگرفت.
نتيجه گيري:
يافته هاي اين آزمايش نشان داد كه تركيب هاي پيوندي خربزه توده بومي سوسكي سبز بر روي پايه شينتوزا و فرو، در بيشتر صفات كمي و كيفي بدون اثرات منفي بر كيفيت ميوه، برتر از گياهان غير پيوندي و خود پيوندي بودند.
چكيده لاتين :
Background and objectives:
Due to lack of water resources in the country, adopting deficit irrigation techniques and efficient use of limited water resources is necessary and inevitable. Appropriate strategies to deal with water shortage, use the grafting technique. Hybrid rootstocks have strong and extensive root system to absorb water and nutrients to the plant (scion). So, the use grafting technique of fruit vegetable, can be used as an approach to increase plant resistance to deficit irrigation is raised. Numerous studies in the world, on the basis of specific features of vine crops rootstocks, such as resistance to pathogens, low temperatures and soil salinity have been conducted. As well as various mass vine crops, mixed reaction to the deficit irrigation conditions. But information about the composition of the Various rootstock and scion (indigenous) in response to deficit irrigation have been reported rarely. Materials and Methods: A field experiment was performed to determine grafting and deficit irrigation effects on the some quantitative and qualitative traits of Souski-e-Sabz melon (Landrace). Experimental design was conducted as split plots based on randomized complete block design with three irrigation levels of 60 (5417.63 cubic meters per hectare), 80 (6853.64 cubic meters per hectare) and 100 (8289.65 cubic meters per hectare) % in, and (consumed water) respectively, based on total available water depletion in the research field of higher education institution Imam Khomeini (RA) under the Ministry of Agriculture in Karaj in 2014 and four grafting combinations include grafting onto Shintozwa and Ferro-RZ, self grafted and non grafted (as control) on three replicates with drip irrigation system were evaluated. Water requirement of melon at different stages of growth and development was measured by a profile probe set. Results: The results were demonstrated that grafted plants onto cucurbit rootstocks had significantly higher values for vegetative growth, yield and water use efficiency in comparison with un-grafted plants. The highest (4.45 kg/m-3) biomass water use efficiency (WUEb) was recorded in 60% irrigation level and also no significant differences between irrigation levels of 60 and 80 % were observed. The highest (7.06 kg/m-3) and lowest (5.59 kg/m-3) fruit yield water use efficiency (WUEy) was recorded in grafting combinations of Souski-e-Sabz onto Shintozwa and Souski-e-Sabz onto Souski-e-Sabz respectively. The maximum (194.12 ml/24ha) and minimum (92.01 ml/24ha) volume of xylem sap was recorded in plants grafted onto Shintozwa and Souski-e-Sabz onto Souski-e-Sabz respectively. The maximum (39.23 tons per hectare) and minimum (27.16 tons per hectare) marketable yield were related to 100 and 60 % irrigation levels respectively. The concentration of N, P and K, in leaves was improved significantly in grafted than in ungrafted and self grafted plants. The highest (12.56°Brix) total soluble solids of fruits were obtained from grafted melon plants under deficit irrigation 80 %. The total acidity was no significantly influenced by the irrigation levels and grafting combinations. Conclusion: The findings of this study showed that the grafting combinations of Souski-e-Sabz onto shintozwa and Ferro-RZ rootstocks, in most of the quantitative and qualitative traits, with no negative effects on the quality of fruit, were more effective than non-grafted and own-rooted plants.
