امكان سنجي حضور برخي از علف هاي هرز مهاجم در مرحله جوانه زني در استان گلستان

The feasibility of some invasive weeds presence in Golestan province

سابقه و هدف: گونه‌هاى مهاجم از چالش هاى مهم مديريتى علف‌هاي هرز هستند. تشخيص گونه‌هاي مهاجم در مراحل اوليه مي‌تواند در كنترل آنها بسيار مؤثر باشد، اما اين تشخيص جز با پايش و ديده باني منظم امكان پذير نمي‌باشد. با توجه به قدرت توسعه و پراكنش بسيار بالاي گياهان مهاجم و همچنين دامنه وسيع تحمل به شرايط محيطي مختلف، تهيه نقشه پراكنش اين گونه‌ها و تعيين محدوده جغرافيايي پراكنش آنها ضروري بوده و به‌عنوان اساسي‌ترين اقدام در مديريت تلفيقي آنها محسوب مي‌شود. مواد و روش‌ها: به‌منظور شناسايي مناطق مستعد آلودگي به علف‌هاي هرز مهاجم كنجد شيطاني(Cleome viscosa L.)، نيلوفر وحشي (Ipomoea purpurea (L.) Roth)، خربزه ‌وحشي ( Cucumis melo L.) ، فرفيون ناجور برگ (L. Euphorbia heterophylla ) و فرفيون خوابيده (Euphorbia maculata L.) در مرحله جوانه‌زني، ابتدا نيازهاي بومشناختي (دماهاي كمينه، مطلوب و بيشينه، EC و pH ) در گياهان فوق با استفاده از منابع موجود تعيين گرديد. براي تعيين محدوده متغيرهاي محيطي مورد مطالعه در سطح استان گلستان در مرحله جوانه‌زني علف‌هاي هرز اشاره شده، از ميانگين 10 ساله داده‌هاي هواشناسي استان استفاده شد. لازم به ذكر است كه در اين مطالعه ماه‌هاي ارديبهشت، خرداد و تير ماه، به عنوان ماه‌هايي كه امكان جوانه‌زني بذر اين گياهان در آنها وجود دارد، در نظر گرفته شد. همچنين از داده‌هاي خام 505 نقطه از اراضي كشاورزي، براي تعيين اسيديته و شوري خاك استفاده شد. كار فراخواني لايه‌هاي اطلاعاتي طبقه‌بندي شده در محيط GIS نسخه 10 انجام شد و در انتها احتمال حضور و عدم حضور هر كدام از گونه‌هاي گياهي فوق به صورت مكاني مشخص گرديد. يافته‌ها: نتايج اين تحقيق حاكي از آن است كه محدوده وسيعي از استان گلستان به ترتيب با 790325، 772884 و 708968 هكتار مستعد هجوم گونه‌هاي كنجد شيطاني، خربزه وحشي و فرفيون خوابيده است. از لحاظ درجه اهميت گونه فرفيون ناجور برگ در رتبه دوم قرار گرفته (مناطق مستعد: 583700 هكتار و مناطق غيرمستعد: 225025 هكتار). در اين گونه دما و شوري به عنوان مهمترين عوامل محدوديت پراكنش اين علف هرز تعيين شد. در زمينه پراكنش وسيع گونه نيلوفر وحشي معرفي شده در استان نگراني خاصي وجود ندارد زيرا بررسي نقشه ها نشان مي دهد كه از نظرتوزيع جغرافيايي در محدوده مورد مطالعه، از نظر EC و دماي مطلوب، هيچ محدوديتي براي جوانه‌زني و استقرار اين گياه وجود ندارد. اما از نظر pH مانع مهمي در افزايش دامنه پراكنش اين گياه در استان وجود دارد (مناطق مستعد: 9887 هكتار و مناطق غيرمستعد: 798838 هكتار). نتيجه گيري: از اين رو، لازم است سه گونه اول در اولويت‌هاي تحقيقاتي و مديريتي قرار گيرند تا از پراكنش وسيع در سطح استان و حتي ساير استان هاي كشور جلوگيري شود.

Background and objective: Invasive species are one of the most important weed management challenges and diagnosis of these plants in early stages can be very effective for their control. This diagnosis is not possible except by regular monitoring. The map preparation of spatial distribution of invasive species and their Geographic distribution range is necessary due to the development power and very high distribution of invasive plants as well as a wide range tolerance of these plants to different environmental conditions and it can be considered as the most important performance in integrated pest management. Material and method:In order to identification of the susceptible areas for invasive weeds, such as Spurge (Euphorbia heterophylla L. and Euphorbia maculata L.), Morning glory (Ipomoea purpurea (L.) Roth), Wild melon (Cucumis melo L.) and Asian spiderflower (Cleome viscose L.), the ecological requirements (Minimum, optimum and maximum temperatures, EC, pH) of these plants were determined by using the available resources. In order to determine the range of studied environmental variables, used of a 10-year average of the weather data of the province. It should be noted that in this study, the May, June and July months were considered as the months in which seed germination of these plants were possible. Also, acidity and soil salinity determined by data of 505 points of agricultural land in Golestan province. Recalling the classified information layers was performed by GIS software (version 10). Finally, the possibility of the presence or absence of each the above plant species were spatially determined. Results: The results of this research indicated that wide range of Golestan province were susceptible to invasion by species such as Cucumis melo L., Cleome viscosa L. and Euphorbia maculata L. with 790325, 772884 and 708968 ha-1, respectively. In terms of degree of importance, Euphorbia heterophylla L. was placed in second rank (susceptible areas: 583700 ha-1 and unsusceptible areas: 225025 ha-1). In this species temperature and salinity were the major limitation factor for distribution. There was not particular concern about wide distribution the species of introduced morning glory in this province. Because distribution maps indicated that there were no limitations regarding temperatures and EC for germination and establishment of this weed through the Golestan Province. But regarding pH, there is a major in increasing distribution extent in the province rank (susceptible areas: 9887 ha-1 and unsusceptible areas: 798838 ha-1). Conclusion: Therefore, it is necessary that the first three species be considered as management and research priorities in the province and management should be directed toward measures to prevent them spread in the province and even other provinces.