واكاوي زيست پذيري در فضاهاي شهري با رويكرد كالبدي (مطالعه موردي: شهر زنجان)

ارتقاء زيست پذيري شهر به مثابه يك آرماني مشروع، در صدر بسياري از اسناد شهرسازي به چشم مي خورد؛ چنانكه در ساليان اخير به موازات مطرح شدن نظريه توسعه پايدار، اين رويكرد به عنوان يك موضوع مهم علمي در كليه جوامع علمي مطرح بوده و بخش وسيعي از ادبيات برنامه ريزي شهري را نيز به خود اختصاص داده است. لذا هدف اين پژوهش بررسي وضعيت زيست پذيري درسطح محلات شهر زنجان است. پژوهش حاضر با هدف سنجش ميزان زيست پذيري محلات داده هاي حاصل از پرسش نامه ­هاي تكميل شده ­ي ساكنان با استفاده از از نرم افزارهاي lisrel, SPSS,fs/QCو Arc Gis تجزيه و تحليل شدند. نتايج حاكي از محاسبات نشان مي دهد محله دروازه ارك با امتياز (342F=) و محله دگرمان ارخي با امتياز (324F=) در تبه هاي برتر قرار دارند. اين در حالي است كه محله حق وردي با امتياز (18F=) و محله قهرمان با امتياز (41F=) و محله مهديخان با امتياز (53F=) در رتبه هاي آخر قرار دارند. بدين ترتيب امتياز بندي محلات بر اساس شاخص­ها و آمارهاي نشان داد كه محلات بواسطه كمبود خدمات، ضعف در سرمايه گذاري و... در موقعيت پاييني قرار دارند و شرايط ­زيست­ پذيري اين محلات در بُعد كالبدي ضعيف است.همچنين تحليل خود همبستگي فضايي منطقه بافت فرسوده شهر زنجان محله­ يري بالا با ضريب (1.17743ZScore = ) در بالاترين طيف رتبه اي قرار دارد. بعد از آن محلات دباغلر با ضريب (1.057329= ZScore)، و داودقلي با ضريب (1.01741= ZScore) در رتبه هاي بعدي قرار دارند. بدين ترتيب، محلات فوق، بيشترين شباهت و يكساني و بطور كلي، خود همبستگي فضايي را در شاخص هاي كالبدي به يكديگر دارد. در مقابل محلات نصرالله خان با ضريب (1.46657- = ZScore)، در پايين ترين طيف رتبه اي قرار دارد. بعد از آن محلات شوقي با ضريب (1.312739-= ZScore)، و محله يري پايين با ضريب (0.976355-= ZScore)، در رتبه هاي بعدي قرار دارند. در نتيجه، اين سه محله، بويژه محله نصرالله خان، كمترين شباهت و خودهمبستگي فضايي را در شاخص هاي كالبدي در بافت دارند.

The viable city is one of the new concepts of the contemporary urban regimes, which has been developed through the evolution of contemporary society's ideas and aspirations. Today, it is important to have the viable characteristics of cities in reaching sustainable development in the community. The objective of this study is to investigate the status of vitality in the Zanjan neighborhoods. The purpose of this study was to measure the amount of data obtained from completed viables' questionnaires using Spss, Excel, Arc Gis software. Results show that there is no significant difference between the main dimensions of viable's habitat. In terms of spatial distribution, the dimensions of the triplet are not uniformly distributed and the spatial distribution is clustered. Also, the ranking of neighborhoods based on the total index of viability indicated that based on the findings of Table 20-20, Shoghi neighborhoods, Darwazi Rasht, David Gholi, Furodgah, Abbasgoli and Hagh Verdi, the highest score was (35/19 Percent) have acquired physical vitality. Bazar, Hosseiniyeh, Saqalar and Mazar Bala with (38.67%) are in the lowest level of physical viability of Zanjan city, so that based on the world-wide literature on the survivability of the Economics Center of the Institute of Research, these neighborhoods are in the category of physical viability ineligible.