ساخت يابي الگوهاي مشاركت سياسي (مورد پژوهي: ايران در دوره جمهوري اسلامي)

The Structuration of political participation patterns (case study: Iran during the Islamic Republic)

هدف اين مقاله بررسي ساخت­يابي الگوهاي مشاركت­سياسي در جمهوري اسلامي است. رويكرد نظري اين بررسي مبتني بر ديدگاه ­ساخت­يابي گيدنز است. روش تحقيق اين مقاله روش تطبيقي و تكنيك گردآوري اطلاعات به شيوه اسنادي است. در اين مقاله ابتدا به بررسي ساختار نظام سياسي در جمهوري اسلامي پرداخته شده و بر آن است كه بنيادي­ترين ويژگي نظام سياسي جمهوري اسلامي كه بر مشاركت­سياسي موثر بوده، حق حاكميت الهي است. به واسطه همين ويژگي بنيادين بوده كه نظام جمهوري اسلامي در پي تقويت جامعه ديني در ايران بوده است. زيرا نيروهاي سياسي هوادار نظام سياسي، برآمده از همين جامعه ديني­اند. اما در كنار جامعه ديني، جامعه مدني نيز حيات داشته كه از دل آن نيروي­هاي سياسي برآمده­اند كه لزوما هوادار نظام ­سياسي موجود نيستند. به واسطه عملكرد نظام سياسي و بر اساس نظريه ساخت­يابي گيدنز سه الگوي مشاركت­سياسي در ايران شناسايي شده است. اين الگوها عبارتند از: الف) الگوي رابطه تخاصم كه پيروان آن بيرون از فرآيند مشاركت ­سياسي قرار گذاشته شده ­اند؛ ب) الگوي حمايتي كه برآمده از جامعه­ ديني بوده و در پي صيانت از حق حاكميت الهي هستند و به دليل حمايت نظام سياسي از پيروان اين جريان فكري، بر اساس سلسله مراتب مشاركت­ سياسي داراي الگوي مشاركتي فراگير و چرخه كامل مشاركت ­سياسي بوده ­اند؛ ج) الگوي سوم الگوي مشاركت­ سياسي غيرحمايتي و برآمده از جامعه ­مدني بوده كه بر اساس سلسه مراتب مشاركت­ سياسي داراي الگوي مشاركتي ناقص است و به طور مداوم در حال جذب و طرد از جريان اصلي قدرت سياسي در ايران هستند.

The purpose of this Article is to investigate the Structuration of participatory patterns in the Islamic Republic of Iran. Theoretical approach is based on the viewpoint of the Giddens Structuration. This study is comparative research method and documentary technique. The article believes that the most fundamental feature of the political system of the IRI is the rule of God. Due to, the political system sought to strengthen the religious community in Iran, because the political forces that supported the political system came from this religious community. But civil society has also survived, because of those political forces that are not necessarily proponents of the existing political system. According to the Structuration theory, three participatory patterns have been observed: (a) the pattern of conflict; (b) the pattern of support C) an unprotected pattern that has an incomplete participatory pattern and is constantly attracting and rejecting the mainstream of political power in Iran.