بررسي جامعه شناختي پتانسيل خيانت در روابط زناشويي و عوامل مؤثر بر آن در بين كارمندان ادارات دولتي و خصوصي

پژوهش حاضر كوشيده است تا با در نظر گرفتن تاثير عوامل جامعه شناحتي و نيز تاثير عوامل روان شناختي – به ويژه تاثير عوامل روان شناسي اجتماعي، به بررسي پتانسيل "خيانت" در روابط زناشويي در ميان كارمندان متأهل سازمان‌هاي دولتي و سازمان‌هاي خصوصي بپردازد (حجم نمونه: 252). بررسي پتانسيل خيانت، بررسي احتمال خيانت، بررسي گرايش و توانايي نهفته در افراد براي اقدام به خيانت زناشويي است به اين معني كه افراد چقدر احتمال، گرايش و توانايي دارند كه با فردي غير از شريك زندگيشان به صورت پنهاني وارد رابطه عاطفي و يا جنسي شوند. در اين تحقيق با انجام پيمايش در ميان كارمندان متأهل 4 ادره دولتي،6 اداره خصوصي و يك بيمارستان آموزشي- دولتي ميزان پتانسيل خيانت و عوامل اجتماعي مؤثر بر آن سنجيده شده است. به اين منظور، پتانسيل خيانت با در نظر گرفتن 5عامل آنومي، ارضاء نياز، مقايسه اجتماعي، يادگيري اجتماعي، كنترل اجتماعي و 4 عامل مطرح در مدل سرمايه گذاري شامل رضايت، كيفيت جايگزين، سرمايه گذاري در رابطه و تعهد، تبيين مي‌شود. بر طبق نتايج تحليل چند متغيري سه متغير تعهد زناشويي، كيفيت جايگزين و ارضاء نياز به ترتيب با ضريب مسير0.346- ، 0.298 و 0.208 بيشترين تأثير را در تبيين پتانسيل خيانت داشته‌اند. يافته‌هاي تحقيق ما را به اين سمت سوق داد كه در جريان بحران ارزش‌ها، ارزش‌هاي جمعي دچار تزلزل مي‌شود و آنومي باعث مي شود كه ارزش‌هاي جمعي سيطره خود را از دست بدهد در نتيجه تجربيات فرد ارزش‌هاي وي تغيير مي كند. در اين شرايط هرچه ارزش‌هاي فردي بيشتر حاكم شوند، تعهد فرد كمتر مي‌شود و به دنبال آن پتانسيل خيانت بالا مي‌رود؛ به دنبال اين كاهش تعهد، هنجار‌ها، ارزش‌ها، سنت‌ها و باورها اثر كنترل كنندگي خود را از دست مي‌دهند و زمينه براي فرد فراهم مي‌شود تا به سراغ رفتارهاي جديد و تجربيات جديد برود، تجربياتي كه هيچ تعهدي در پس خود ندارد. در چنين شرايطي جاذبه‌هاي محيطي (كيفيت جايگزين) از سويي و عدم ارضاء نياز در روابط بين زوجين با وجود زمينه اجتماعي فراهم شده جهت تجربه كردن‌هاي عاري از تعهد از سوي ديگر، مكانيسم بروز خيانت را قابل تبيين و تفسير مي‌نمايد.فرد تصميم مي‌گيرد تا ارزش‌هاي فردي خود را بر اساس تجربياتش شكل دهد.