بررسي پايداري سازه ­هاي مكانيكي در حوزه آبخيز بودجان شهرستان دهاقان

Assessment of Mechanical Structures Sustainability in Boodejan Catchment

امروزه به دليل استفاده‌هاي بي رويه از منابع طبيعي، وضعيت منابع آبي و خاكي در موقعيت بحراني به سر مـي‌برنـد. براي كنترل و مبارزه با اين خطرات، عمليات مختلف از جمله سازه‌اي در قالب طرح‌هاي آبخيزداري در عرصه‌هاي منابع طبيعي اجرا مي­ شود كه انتظار مي­ رود كارايي لازم را براي مدت پيش بيني شده در طرح داشته باشند. اين تحقيق با هدف ارزيابي پايداري سازه‌هاي احداث شده در رودخانه اصلي حوضه آبخيز بودجان شهرستان دهاقان استان اصفهان انجام شد. در ابتدا بازديد‌هاي صحرايي در منطقه انجام شد و مشخصات سازه­ها و تخريب­ هاي ايجاد شده در آن­ها ثبت گرديد و رواناب و سيلاب حوضه با دوره­ هاي برگشت مختلف مورد ارزيابي قرار گرفت. مطابق اين ارزيابي، تخريب در دو بند توري سنگي وجود نداشته و در 39 بند سنگ و ملاتي، آبشستگي و اجراي بد سازه به ترتيب با 34% و 17% از عوامل تخريب سازه ­ها مي‌باشد. با توجه به عمر كم سازه‌ها علايم خسارت‌ها مشاهده شده در آن‌ها نمايانگر شروع تخريب است. چنان­چه مرمت و اصلاح نگردند در آينده با مشكل روبه‌رو مي­ گردند. همچنين تحليل يكي از سازه‌هاي نمونه طرح نشان داد، پديده‌هاي لغزش، واژگوني و پايپينگ در سازه‌ها بر اساس حداكثر دبي مشاهده شده وجود نداشته و فقط احتمال نشست سازه در بستر وجود دارد كه شايد ناشي از وزن آن به لحاظ طراحي دست بالاي (over design) آن است.

Nowadays, the status of water and soil resources is in a critical situation due to its excessive uses. Watershed management practices has been implemented in the field of natural resources to control and combat of these risks that are expected to provide the required performance for the expected time in the project. This research was done in Boodejan basin in Dehaghan of Esfahan province and its purpose was to assess the mechanical stability of structures were constructed at selected river basins. At first, field visits were conducted in the region and the structural characteristics and damages caused by them were registered and the relation between runoff and flood of basin were assessed with different returns period. Based on this evaluation, there were no degradation in two Lace-rock dams and scouring and the poor enforcement structures have been the demolition factors of structures in 39 stone and mortar dams with 34% and 17%, respectively. Due to the low lifetime of the structures, the signs of damage observed in them indicate the beginning of the destruction. If they are not repaired, they will face the problem in the future. In addition, the analysis the one of the topic structures showed that sliding, overturning and piping phenomena have not been observed based on maximum discharge and there was only possible the structural over stressing in the bed that may be due to its weight for over design.