تجزيه ژنتيكي صفات زراعي در برخي ژنوتيپ‌هاي تيپ شرقي توتون با استفاده از تلاقي دي‌آلل

Genetic Analysis of Agronomic Traits in Some Oriental-Type Tobacco (Nicotiana tabaccum) Genotypes Using Diallel Crossing

به منظور برآورد اثر ژنتيكي برخي صفات زراعي شش ژنوتيپ توتون تيپ شرقي، در يك طرح دي‌آلل يكطرفه با يكديگر در سال 1392 تلاقي داده شدند. در سال 1393 پانزده تلاقي نسل F1 به همراه شش لاين والديني در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات توتون اروميه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار كشت شدند. تعداد برگ، طول و عرض برگ، ارتفاع گياه، قطر ساقه، فاصله ميانگره، وزن تر برگ و وزن خشك برگ اندازه‌گيري و با استفاده از روش دوم گريفينگ و مدل اثر مخلوط B مورد تجزيه قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه بين ژنوتيپ‌ها از نظر صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ و وزن تر برگ در سطح احتمال يك درصد و براي صفت وزن خشك برگ در سطح احتمال پنج درصد تفاوت معني‌دار وجود داشت. تركيب‌پذيري عمومي ژنوتيپ‌ها براي هر چهار صفت ذكر شده در سطح احتمال يك درصد معني‌دار شد. همچنين تركيب‌پذيري خصوصي براي ارتفاع بوته، تعداد برگ و وزن تر برگ در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود.

To estimate genetic parameters of agronomic traits in tobacco, six oriental-type tobacco varieties were crossed based on diallel mating system without reciprocals in 2013. F1 populations and six parental lines were planted using randomized complete block design with three replications in 2014 at research field of Urmia Tobacco Research Center, Urmia, Iran. Some charectristics including number of leaves, leaf length and width, plant height, stem diameter, internodes length, fresh leaf and dry weight were measured and analyzed using Griffing method II and mixed effect model B. Analysis of variance revealed significant differences (P≤0.01) between varieties for plant height, leaf number and fresh weight and for leaf dry weight (P≤0.05). General combining ability of varieties for all aforementioned traits was significant at the 1% probability level. Specific combining ability was also significant at the 1% probbaility level for plant height, leaf number and fresh weight. Both additive and non-additive (dominance) gene effects were involved in controlling of plant height, leaf number and fresh weight, however, additive gene effect controlled leaf dry weight. In general, the ratio of GCA to SCA was significant for all of the studied traits except leaf fresh weight which emphasizes the importance of additive effect in inheritance of this trait.