ارزيابي تنوع ژنتيكي برخي از ژنوتيپ‌هاي جنس كنار (Ziziphus) با استفاده از ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي و نشانگرهاي مولكولي

Evaluation of Genetic Diversity in Some Ziziphus Genotypes Using Morphological Characteristics and Molecular Markers

كنار و عناب (Ziziphus spp.) از ميوه‌هاي گرمسيري و نيمه‌گرمسيري مي‌باشند. در پژوهش حاضر 72 نمونه از پنج گونه‌ي متعلق به جنس Ziziphus كه از بخش‌هاي مختلف استان خوزستان و ايلام جمع‌آوري شده بودند بر اساس صفات برگ و ميوه ارزيابي شدند. نتايج ارزيابي خصوصيات ريختي نشان داد تنوع بالايي در برخي از صفات مانند وزن ميوه، نسبت گوشت به بذر، اندازه برگ، نسبت قند به اسيد ميوه وجود داشت. در ميان نمونه‌ها بيشترين و كمترين وزن ميوه به ترتيب متعلق به دو گونه Z. mauritiana و Z. nummularia بود. دامنه تغييرات وزن ميوه در اين پژوهش بين 0/96 تا 21/46گرم بدست آمد. همچنين، در بخش دوم اين پژوهش 30 نمونه از ميان ژنوتيپ‌هاي بررسي شده كه داراي وزن ميوه بيشتر بودند انتخاب و تنوع ژنتيكي ميان آنها با 15 آغازگر ISSR بررسي شد. در مجموع 166 آلل از 15 مكان ISSR شناسايي و اندازه آلل‌ها در محدوده 170 تا 1500 جفت‌باز متغير بود. تعداد آلل‌هاي مشاهده شده براي هر مكان در دامنه 6 (LBMB-B) تا 15 (HB12 و HB14) آلل با ميانگين 06/11 آلل براي هر مكان بود. شاخص محتواي اطلاعات چندشكلي براي مكان‌هاي HB14 و UBC-826 بالا (0/81) و براي مكان LBMB-B داراي كمترين مقدار (0/65) و ميانگين آن 0/76 در بين همه مكان‌هاي ISSR بود.

Ber and jujube (Ziziphus spp.) are tropical and subtropical fruits. Seventy two accessions from five Ziziphus species including: Z. jujuba, Z. nummularia, Z. spina-christi, Z. mauritiana and Z. oxyphylla collected from different parts of Khoozestan and Ilam proviences were evaluated using leaf and fruit characteristics. The primary results of morphological characteristics showed that there were high variability for some of the evaluated traits such as fruit weight, pulp:seed ratio, leaf size and TSS/TA ratio. The highest and lowest fruit weight were recorded in Z. mauritiana and Z. nummularia species. In the second experiment, 30 accessions from evaluated germplasm which had higher fruit weight were selected and their genetic diversity was investigated using 15 ISSR primers. A total of 166 alleles were identified by the 15 ISSR primers with their sizes ranging from 170 to 1500 bp. The number of observed alleles for each locus ranged from 6 (LBMB-B) to 15 (HB14, HB12) with an average of 11.06 alleles per locus. Polymorphic information content (PIC) was highest (0.81) in the HB14 and UBC-826 loci, while the LBMB-B locus had the lowest value (0.65), with an average of 0.76 among all ISSR loci.